In de komende twee weken gaat het bij en in de vergaderingen van de Verenigde Naties over vrouwen en meisjes want op 13 maart begint de 61^e commissie over de positie van vrouwen. Deze commissie heet de Commission on the Status of Women, afgekort tot CSW. Dit jaar staat de vergadering in het teken van economische zelfstandigheid van vrouwen in de snel veranderende wereld van het werk. Tijdens deze twee weken onderhandelen regeringsleiders en –delegaties over een slotdocument. In die tekst staan bindende afspraken over verschillende onderwerpen zoals geweld op de werkvloer, onderwijs en de invloed van robotisering.

Aanbevelingen

Het doel van de CSW is om te komen tot een slotdocument. Voorafgaand aan deze vergadering is er al de mogelijkheid om invloed op regeringen uit te oefenen. Atria is samen met WO=MEN en de Nederlandse Vrouwen Raad in Nederland verantwoordelijk voor de coördinatie van die beleidsbeïnvloeding. Concreet betekent dit dat er, met bijdrage van allerlei maatschappelijke organisaties die actief zijn op het gebied van emancipatie, mensenrechten en in dit geval arbeid en zorg, een document met aanbevelingen voor de Nederlandse regering is opgesteld. Jaarlijks organiseert het verantwoordelijke ministerie (directie Emancipatie van OCW) een briefing. Tijdens deze bijeenkomst, dit jaar was dat op 16 februari, overhandigen de drie organisaties formeel de aanbevelingen aan de ambtenaren die naar New York gaan in maart.

Het onderhandelingsproces voorafgaand aan CSW

Ter voorbereiding op de onderhandelingen tijdens die twee weken in New York, stelt UN Women een zogenaamde zero draft op. Deze tekst vormt de basis voor de onderhandelingen om te komen tot een uiteindelijk slotdocument. Dit jaar was de zero draft in de derde week van februari klaar en kregen regeringen de gelegenheid om te reageren. De tekst was kernachtig en besloeg slechts zeven pagina’s. De volgende fase in het onderhandelingsproces is dat het bureau van de CSW al het ingeleverde commentaar verwerkt tot een zogenoemde compilation draft. Die verscheen begin maart en dat document besloeg maar liefst 70 pagina’s. In die tekst is ook te lezen welk land of welke groep van landen (Nederland bijvoorbeeld is onderdeel van de EU en levert zijn commentaar dus via Brussel aan New York) welke tekstwijzigingen voorstelt of welke delen wil schrappen. Deze versie is interessant omdat de posities duidelijk worden.

Invloed maatschappelijk middenveld

In Nederland, in tegenstelling tot veel andere landen ter wereld, is er de goede traditie van samenwerking tussen de regeringsdelegatie én het maatschappelijk middenveld. Wij als maatschappelijke organisaties krijgen de mogelijkheid te reageren op het document en tekstvoorstellen voor verbetering te doen. Vanzelfsprekend is het aan de Nederlandse delegatie om te bepalen welke voorstellen zij meenemen richting de EU-onderhandelaars bij de Verenigde Naties. In New York organiseren zowel de Nederlandse missie bij de VN als de Europese missie ook een aantal keer een bijeenkomst waarin we met elkaar van gedachten kunnen wisselen en dus ook invloed op het proces kunnen uitoefenen. Dat is bijzonder omdat in heel veel landen het maatschappelijk middenveld en regeringen niet met elkaar in dialoog zijn over de positie van vrouwen.

Het onderhandelingsproces tijdens CSW

De eerste dagen van de vergadering in New York staan meestal in het teken van de ministers. Veel landen vaardigen hun verantwoordelijk minister voor vrouwenzaken, familiezaken of emancipatie af. Na de officiële opening op maandag, waar onder andere de nieuwe Secretaris-generaal van de VN zal spreken evenals de directeur van UW Women, komen zij aan het woord. De onderhandelingen liggen dan stil. Die worden meestal in de loop van die eerste week hervat nadat het bureau de tweede compilation draft heeft samengesteld. De echte onderhandelingen barsten pas in de tweede week van de vergadering los. Dan is in het onderhandelingsdocument ook niet meer zichtbaar wie welke tekstvoorstellen heeft ingebracht of welke zinnen wenst te schrappen. En dan wordt het ook pas echt spannend. Zowel voor ons als maatschappelijk middenveld als voor de regeringen. Lukt het om binnen te halen wat telt? Daar draait het om en die onderhandelingen kunnen tot diep in de nacht doorgaan.

Het eindresultaat

Dit jaar is er voor het eerst in een aantal jaren een CSW waar het weer om een inhoudelijk onderwerp draait. De afgelopen jaren ging het om de evaluatie van het effect van milleniumdoelen van de Verenigde Naties (2014) op de positie van vrouwen en meisjes, het ging over de winst (of actheruitgang, het is maar hoe je het bekijkt) sinds de vierde wereldvrouwenconferentie in 1995 (2015) en over de aansluiting tussen mensenrechten van vrouwen met de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (2016). Hoewel het onderwerp arbeid betrekkelijk ‘veilig’ is, is het dus toch een  spannend jaar. Want de conservatieve wind die over de wereld waait, biedt vrouwen en meisjes op zijn zachtst gezegd geen vooruitgang. Om in de metafoor te blijven, het is eerder tegenwind dan wind mee.

Wat kunt u van ons verwachten in New York?

Atria is ook dit jaar weer goed vertegenwoordigd in New York. Wij zullen deelnemen aan een groot aantal bijeenkomsten en dicht op de onderhandelingen zitten. Vanuit New York zullen wij van ons laten horen door middel van twitter, berichten op facebook en blogposts. En u kunt erop vertrouwen dat wij ons uiterste best zullen doen om het best mogelijke resultaat te boeken voor de arbeidspositie van meisjes en vrouwen.

Renée Römkens is directeur van Atria. Zij is van 13 tot en met 17 maart aanwezig bij CSW61. Volg haar op Twitter: @RRomkens

Antia Wiersma. Zij was tot 1 oktober 2017 manager Collecties, Onderzoek & Advies bij Atria.

Lisanne Post. Zij was tot augustus 2020 beleidsmedewerker bij Atria.

• Aanbevelingen voor de CSW