Hulde aan de collectie van Atria
Dezelfde week waarin Elisabeth Leijnse de Libris Geschiedenis Prijs wint met haar dubbelbiografie over de strijdbare freules Cécile en Elsa, verschijnt een boek over het Dr. Catharine van Tussenbroekfonds (CvT-fonds). Dit fonds is genoemd naar de arts en gynaecologe bij wie de freules dokterden en die zij als hun geestelijk moeder beschouwden. In Cécile Goekoop-De Jong van Beek en Donk’s bekende feministische tendensroman Hilda van Suylenburg staat ‘Tussenbroekje’ model voor de charismatische hoofdpersoon Corona van Oven.
Om de naam van de tweede vrouwelijke arts in Nederland in ere te houden, richtten jongere artsen en feministen in 1926 het Fonds Dr. Catharine van Tussenbroek op, dat vrouwen in de wetenschap zou ondersteunen. Het huidige bestuur wilde graag weten wie er in de afgelopen negentig jaar een beurs van het CvT-fonds kregen. Om hen in kaart te brengen, begon ik vorig jaar een onderzoek.
Gelukkig was er bij Atria een goed geïnventariseerd archief van de VVAO, de Vereniging van Vrouwen met Academische Opleiding. Meer dan duizend vrouwen zijn bursaal van het CvT-fonds, en misschien wel minstens zoveel donateur. Op 5 november 2016 wordt het boek ‘Briljante Studente, heel origineel’. Negentig jaar Fonds Dr. Catharine van Tussenbroek, voor vrouwen in de wetenschap (uitgeverij Verloren) gepresenteerd.
Atria collectie
De collectie van Atria is onmisbaar voor het historisch onderzoek waarop vele succesvolle recente en oudere boeken zijn gebaseerd. Vooral de biografieën springen eruit. Het archief van de Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid, van Johanna Westerdijk, van de VVAO, van Marie Anne Tellegen, de papieren en foto’s van Rosa Manus, de prachtige collectie boeken en tijdschriften. Al deze bronnen zijn onmisbaar voor het historisch onderzoek dat ten grondslag ligt aan onlangs verschenen boeken.
Jolande Withuis kon niet in het Koninklijk Huisarchief voor haar biografie over Juliana. Maar zij putte voor haar foto’s wel uit de Atria-collectie. Patricia Faasse won in 2015 de Boerhaave prijs voor haar boek over Johanna Westerdijk, ‘Een beetje opstandigheid’. Elisabeth Lockhorn’s biografie ‘Andreas Burnier, metselaar van de wereld’ verwierf in 2016 de Henriëtte de Beaufort-prijs. Ook Wim Weenink maakte gebruik van de IAV-archieven in de Atria-collectie voor het boek ‘Vrouw achter de troon’ over het leven van Marie Anne Tellegen. Samen met Lockhorn en Leijnse was hij genomineerd voor de Eric Hazelhoffprijs voor de beste biografie, die in 2016 door Leijnse werd gewonnen.
Binnenkort verschijnt de ‘caleidoscopische biografie’ over Rosa Manus. Samengesteld door Myriam Everard en Francisca de Haan. The International Life and Legacy of a Jewish Dutch Feminist is een eerbetoon aan een van de oprichters van het IAV in 1935. Rosa Manus heeft met haar visie en werkkracht mede de grondslag gelegd voor het bijeenbrengen van al deze onmisbare tijdsdocumenten. Documenten die het geheugen van de vrouwenbeweging vormen. En die voor blijvende feministische inspiratie zorgen.
Dineke Stam is historica met een eigen bureau voor Interculturele Museum- en Erfgoed Projecten. Ze is één van de auteurs van de Gids Slavernijverleden Amsterdam (2014).
