Student Laura Nys wint Johanna Naberprijs 2015
Laura Nys heeft de Johanna Naberprijs 2015 gewonnen met haar scriptie Liefde, lijden en verzet. Emotionele (tegen)praktijken in het Rijksopvoedingsgesticht voor lastige of weerspannige meisjes te Brugge (1927-1941).
De Johanna Naberprijs is uitgereikt door Atria en de Vereniging voor Gendergeschiedenis (VVG). Nys wint hiermee een bedrag van 500 euro en krijgt de gelegenheid om een artikel te schrijven voor het tijdschrift Historica.
Juryrapport
De jury is onder de indruk van de manier waarop in deze scriptie zowel kwantitatieve als kwalitatieve analyses worden ingezet om te reconstrueren hoe het toeging in het Brugse Rijksopvoedingsgesticht, waar de gedetineerde meisjes werden ingedeeld in categorieën als ‘moeilijk’ en ‘erg moeilijk’.
De auteur maakt hierbij niet alleen gebruik van voor de hand liggende bestuurlijke bronnen (zoals het tuchtregister), maar juist ook van egodocumenten uit de persoonsdossiers van de meisjes. Het gaat daarbij vooral om in beslag genomen dan wel met toestemming verzonden kattenbelletjes en brieven, uitgewisseld tussen de meisjes onderling en tussen de meisjes en de buitenwereld, vaak familie.
Bij de interpretatie gaat zij op zoek naar de manier waarop gender tot stand komt in emotionele praktijken, zoals gepassioneerde liefdesverklaringen of jaloerse verdachtmakingen van meisjes onder elkaar. Gesteund door kwantitatieve analyses verrijst zo een rijk beeld van de kwaliteit van leven in een strafinrichting, vol alledaagse spanningen. Hierbij slaagt zij erin om de interpretatieschema’s van emotionele praktijken van Monique Scheer en William Reddy aanzienlijk te verfijnen. Op basis daarvan toont zij aan dat niet alle, maar zeker wel sommige emotionele praktijken kunnen worden betiteld als hidden transcripts van oppositie, waarmee ook de befaamde theorie van James Scott over verzet een vernieuwende bewerking ondergaat.
Johanna Naberprijs
De Johanna Naberprijs is een jaarlijkse prijs voor Nederlandstalige afstudeerscripties op het gebied van vrouwen- en/of gendergeschiedenis en is dit jaar voor de dertiende maal uitgereikt. Elke student aan een Nederlandse of Vlaamse universiteit die een afstudeerscriptie schrijft op dit gebied, kwam in aanmerking voor de prijs. De prijs is vernoemd naar Johanna Wilhelmina Antoinette Naber (1859-1941), schrijfster van talrijke historische studies. In 1935 was zij één van de oprichtsters van het Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging (IAV), waaruit Atria is voortgekomen. Johanna Naber heeft een groot deel van haar leven gewijd aan het zichtbaar maken van vrouwen in de geschiedenis.
Het doel van de prijs is om onderzoek op het gebied van vrouwen- en gendergeschiedenis te bevorderen.
Voor de Johanna Naber Prijs 2015 zijn twaalf scripties ingezonden. De jury bestond uit Mieke Aerts (bijzonder hoogleraar politieke geschiedenis van gender in Nederland aan de UvA), Gita Deneckere (hoogleraar sociale geschiedenis aan de Universiteit van Gent) en Fabian Van Wesemael (winnaar Johanna Naberprijs 2014).
Net als in 2014 heeft de jury naast de winnende scriptie ook een eervolle vermelding opgenomen. Deze gaat naar Lith Lefranc, voor haar scriptie ‘Wilskrachtige mannen en medelijdende vrouwen’. Een discoursanalyse van Vlaams-nationalistische genderconstructies in herdenkingen van de Eerste Wereldoorlog op de IJzerbedevaarten (1920-1944). In deze scriptie wordt een indrukwekkende bronnenstudie gemaakt van de wijze waarop gender een rol speelt in het Vlaamse nationalisme van het Interbellum.
Beide scripties zijn inspirerende voorbeelden van wat gendergeschiedenis heden ten dage kan bijdragen, zowel aan de historische wetenschap, als aan ons inzicht in gender.
