De loonkloof is groter geworden

Dat komt omdat een vrouw slechter is in salarisonderhandeling dan een man.
Ok ok ok,… dat is nogal kort door te bocht. Maar het punt is, stel dat het waar is… stel: een vrouw is slechter in salarisonderhandeling. Punt. Hebben we dan ook een oplossing voor het probleem? Kunnen we ons dan hierop gaan richten en zal daarmee de loonkloof over afzienbare tijd zijn opgelost? Gelijke beloning voor gelijkwaardig werk.

Met grote stelligheid durf ik te beweren dat dat niet het geval zal zijn. Die loonkloof blijft.
De loonkloof is namelijk ook groter geworden, terwijl vrouwen niet slechter zijn geworden in salarisonderhandeling.

Loonkloof geen issue van salarisonderhandeling

Waarom komt structureel de salarisonderhandeling als oorzaak op tafel wanneer het over de loonkloof gaat? Het maakt de loonkloof tot een competentieprobleem van vrouwen. Het beïnvloedt de beeldvorming rondom de loonkloof en het verschuift de perceptie van hoofdzaken naar bijzaken.
Door salarisonderhandeling te benoemen in de media als mogelijke verklaring van de loonkloof tussen mannen en vrouwen, belichten we het probleem niet goed.
Bovendien blijkt uit onderzoek van het FNV dat vrouwen wel degelijk onderhandelen, maar minder vaak het gewenste resultaat behalen. “Hierbij wreekt het zich dat vrouwen geacht worden zich bescheiden op te stellen”, aldus Esther de Jong (hoofd Beleidsadvisering Atria).

Wij met zijn allen

Het probleem is veel complexer.
Het gaat om andere zaken, die lastiger zijn te benoemen en soms ook lastiger om aan te tonen. Het probleem van de loonkloof strekt zich uit over een aantal vraagstukken die niet bij vrouwen ligt, maar bij de maatschappij.
De overheid, mannen, vrouwen, en alles daar tussen. Dit zijn keuzes die wij met elkaar maken.
Als we nou eens meer de focus leggen op de huidige beroepssegregatie, doorstroming naar hoge functies, deeltijdwerk en belonings- en zwangerschapsdiscriminatie en dat met elkaar oppakken, Dan werken we aan het dichten van de loonkloof.

Mijn persoonlijke struggle op de werkvloer

Ik denk dat mijn verhaal heel herkenbaar zal zijn voor veel mensen.

Ik ben moeder van 3 kinderen en heb een WO opleiding afgerond.
Begon met een goed salaris in een groot economisch bedrijf. Niks aan de hand.
Maar toen werd ik zwanger. Ik blij, partner blij… bedrijf fronst. Want ja, extra werk voor de werkgever. Ze moeten toch minimaal 16 weken jouw werkzaamheden gaan opvangen.
Het is dan allemaal wel vergoed, maar toch… ‘lastig’.
Dan wordt mij de vraag gesteld : “hoeveel uur ga je werken als je terugkomt na je zwangerschapsverlof?” Uhm,… had ik nog niet over nagedacht.
Mijn partner krijgt die vraag niet gesteld door zijn werkgever. Waarom eigenlijk niet?
Kindje geboren, dat was in 2008, en geen plek op de kinderopvang. De eerste 6 maanden had ik dus geen opvang, maar moest wel weer aan het werk. Mijn partner vroeg ouderschapsverlof aan (onbetaald verlof), maar kreeg het niet omdat zijn werkzaamheden dat niet toelieten.
Mijn werkzaamheden ook niet, maar ik krijg wel toestemming ouderschapsverlof op te nemen om mijn kind op te vangen. Gelukkig maar, maar toch… waarom kreeg ik als moeder wel onbetaald verlof, maar de vader niet? Ook mijn verlof was onbetaald, waardoor mijn pensioengat steeds groter werd en mijn financiële afhankelijkheid ook. Niet fijn natuurlijk, het is zelfs niet eens een echt bewuste keuze…
We hebben een kind en daarvoor kon ik zorgen. En ik doe dat met liefde. Het punt alleen is,.. dit had mijn partner ook kunnen doen. Sterker nog, hij had het graag gedaan. Maar het wordt schijnbaar minder geaccepteerd. Zijn werkgever stond er niet voor open.

Rollen omkeren

Zouden er dan artikelen in de krant staan met de teksten:” Hadden die mannen maar beter moeten onderhandelen. Dan kunnen ze wel voor hun kind zorgen.” Of ligt het probleem niet bij de vaders? Net zomin dat het loonkloof probleem bij de vrouwen ligt.
Werkgevers (man en vrouw) gaan er vanuit dat vrouwen minder gaan werken na het krijgen van kinderen. Deze aanname maakt dat het ook al beter geaccepteerd is als een vrouw om ouderschaps- of zorgverlof vraagt. Stereotypering liggen hieraan ten grondslag. Zo werkt alles samen en zijn er verbanden te leggen, waarom een vrouw keuzes maakt die ze maakt en waarom er nog steeds een loonkloof bestaat.

Zwangerschapsdiscriminatie

Nog even door op de zwangerschapsdiscriminatie.

Iedereen in zijn of haar omgeving kent wel een vrouw die een tijdelijk contract had en waarvan deze niet werd verlengd toen ze vertelde dat ze zwanger was.
Waar of niet waar? Vaak weggewimpeld met “ja maar, misschien was ze wel niet goed genoeg.”

Een vriendin vertelde me dat toen zij na haar tweede zwangerschap weer aan het werk ging, een collega promotie kreeg. Zij was echter niet gevraagd. Ze vond zelfs dat zij geschikter was voor de functie, dus sprak ze haar leidinggevende hierop aan. Die schrok oprecht en zei: “… maar jij hebt net een kind gekregen… ik dacht daar staat je hoofd nu niet naar.”
Uit haar geschrokken reactie maakte ze op dat het oprecht goed bedoeld was. De leidinggevende had simpelweg niet gedacht dat ze interesse zou hebben en had het ingevuld vanuit stereotype gedachtes zonder overleg.

Dit zijn persoonlijke voorbeelden op basis van (onbedoelde) zwangerschapsdiscriminatie.
Het berust vaak op stereotypering, rolpatronen en heeft grote gevolgen.
Bewustwording en benoemen van het probleem kan ons allemaal helpen.
Ook voor de vaders die meer willen vaderen.

Wet van Sullerot

Ik geef voorbeelden m.b.t. vrouwen en zwangerschap. Maar de loonkloof-problematiek beslaat natuurlijk veel bredere problematieken. Zolang we dat blijven ontkennen vanuit onze samenleving, zullen we geen vooruitgang boeken.

Waar gaat het dan precies over? Beroepssegregatie bijvoorbeeld. Of Google eens de ‘wet van Sullerot’ (het is een interessant fenomeen).
De zogenaamde vrouwenberoepen liggen vaak lager in salariëring. Het onderwijs is daar een actueel voorbeeld van. Onderwijzers in basisonderwijs verdienen flink minder dan onderwijzers in het voortgezet onderwijs. (Was dit vroeger ook zo toen de man nog meer voor de klas stond? Ook in het basisonderwijs? Toen werd de rol van leerkracht serieuzer genomen en sinds het een “vrouwenberoep” is, is de status ook verlaagt.)

Hoe verkleinen we de loonkloof in Nederland

Hoe lossen we de problemen op? Atria adviseert hierin. Op basis van feiten en wetenschappelijk onderzoek.
Maar ook wij, als individu in onze samenleving kunnen verschil maken. Benoem het probleem. Spreek je uit.
Eis transparantie van bedrijven over de beloning voor mannen en vrouwen binnen eenzelfde functie.
Maar laten we ook vooral stoppen met de oorzaak op microniveau terug te leggen bij de vrouw. Salarisonderhandeling, we kunnen daarover uitgebreid gaan discussiëren, maar het gaat natuurlijk nooit dit complexe probleem oplossen.