In de rubriek Zij in de politiek krijgen vrouwelijke politici het woord. Op welke successen zijn ze trots? Hoe gingen zij om met obstakels in hun carrière? En hebben ze nog een gouden tip voor vrouwen met politieke ambities? Deze week: Sophie Heesen, PvdA-raadslid in Gouda. 

“Sinds mijn achttiende ben ik raadslid voor de PvdA in Gouda. Daarnaast studeer ik bestuurskunde aan de Haagse Hogeschool. Studeren en politiek combineren vergt ervaring met plannen en goed je grenzen kennen en bewaken. Als raadslid word je vaak, ook last minute, gevraagd om ergens bij te helpen of een evenement bij te wonen. Dus het is belangrijk om goed met de fractie te overleggen wanneer er tentamenweken zijn. De fractie zegt: ‘Je school gaat altijd voor, want je kan altijd nog knallen.’ Er is bij ons veel begrip voor mijn situatie.

“Studeren en politiek combineren vergt ervaring met plannen en goed je grenzen kennen en bewaken.”

Waarom de politiek

Ik ben vanaf jongs af aan activistisch geweest en heb mij bezig gehouden met problemen in de maatschappij en hun oplossing. Ik was het oneens dat dierenrechten niet beschermd werden en ben op mijn twaalfde bij Wakker Dier folders gaan bestellen. Op de middelbare school was ik lid van de leerlingenraad. Daar heb ik ervoor gezorgd dat de Valentijnsactie rechtvaardig was en iedereen een lolly kreeg in plaats van alleen de populaire scholieren.

Ik zag altijd dingen om mij heen gebeuren, waar ik het niet mee eens was: bijvoorbeeld dat jongeren niet goed vertegenwoordigd zijn in de politiek. Bovendien zie je dat jongens, ook als ze jong zijn, meer de politiek in gaan dan vrouwen. Toen dacht ik : waarom zou ik de politiek niet ingaan, waarom zou ik als vrouw die stap niet durven zetten?”

Tijdens het afronden van mijn havo, had ik een bijbaan in een restaurant. Daar kwam ik Mohammed Mohandis tegen, oud Tweede Kamerlid van PvdA. Hij heeft zich beziggehouden met het ov voor jongeren, onderwijs en media. Ik zei tegen hem: ‘Dit vind ik niet leuk aan de stad. Waarom wordt hier geen aandacht aan besteed?’ Dit ging vooral over onderwijs. Ik vond dat het gemeentebeleid uitgebreider moest, bijvoorbeeld met huiswerkbegeleiding. Zo werd hem duidelijk dat ik voor de politiek wilde gaan. De campagne was best zwaar, want ik zat ook in mijn havo-examens. Gelukkig is het allebei goed gegaan. Ik ben met 703 voorkeurstemmen in de gemeenteraad van Gouda gekomen. Op dat moment dacht ik wel: ‘wow, dit heb ik wel gedaan.’ “

“De campagne was best zwaar, want ik zat ook in mijn havo-examens.”

Sophie Heesen tijdens expertmeeting gemeentepolitiek & genderstereotypering van partnerschap Werk.en.de Toekomst.

Obstakels

“Allereerst, op je achttiende raadslid worden is heel fijn, maar je bent nog niet klaar om optimaal te functioneren. Ik miste bepaalde kennis over processen, woordgebruik etc. Dat kon ik niet altijd direct vragen. Het was een leerproces.

Ten tweede had ik alleen een horecabaantje gehad en in de leerlingenraad gezeten, daar is iedereen nog aardig tegen je. Daar is geen politieke agenda, politieke strijd. De werksfeer was wel een shift.

Ten derde was ik ook nog eens een jonge vrouw. Ik heb gemerkt dat mensen je onderschatten omdat je jong bent, dat mensen denken dat ik het toch niet begrijp. Zo zijn er dingen over mij geschreven, waardoor ik merkte dat sommige mensen het niet waarderen dat ik een jonge vrouw ben. Ik heb ook veel gehoord dat ik geen levenservaring heb. Dit zegt meer over de kijk die deze personen hebben op mensen. Dat zijn momenten geweest dat ik echt een gladde rug moest hebben en met volle positiviteit de toekomst in moest. Ik heb geleerd dat je op sommige dingen niet moet reageren.”

Loopbaan vs. privé

“Ik ben opgegroeid in een arbeidersgezin en we hebben geleefd van de Voedselbank. In mijn omgeving waren er kinderen die naar de wintersport gingen en daarom dacht ik dat ik nooit kans zou maken op een goede job of hoge opleiding. Vanuit die ongelijke kansen ben ik nog steeds bezig en probeer ik het positieve en goede aan andere jongeren door te geven.

Tijdens mijn loopbaan ben ik anders gaan kijken naar mezelf. Door de vele obstakels ben ik zekerder geworden. Dit wil ik aan jonge meiden meegeven: door je geslacht word je vaker onderschat, maar je moet blijven doorzetten. Daar word je direct sterker van.”

“Ik ben opgegroeid in een arbeidersgezin en we hebben geleefd van de Voedselbank.”

Steun

“Mohammed Mohandis, onze fractievoorzitter. Hij steunt mij en bespreekt van alles met mij: van strategisch politiek voeren tot omgaan met negativiteit op sociale media.

Rogier Tetteroo, onze wethouder. Hij is heel sympathiek en heeft ook op mij gestemd. Hij zegt: ‘Je bent jong, nou en. Je kan dit gewoon.’

Mijn moeder, ze helpt mij met aangeven wat mijn grenzen zijn. Dit is heel belangrijk, want de politiek is niet zomaar iets: Je moet altijd op letten wat je zegt, wat je doet, met wie je het erover hebt. Ik heb aan haar de meeste steun gehad in heel mijn loopbaan.

Ik denk ook de mensen om mij heen, zowel de afdeling als de jonge socialisten. Ik krijg van alle kanten steun.”

Tijdens de opening van de Liefdesverklaring in Gouda.

Successen

“Ik ga binnenkort handtekeningen verzamelen voor leerplekken in Gouda. Jongeren willen graag buitenhuis leren. De bibliotheek stroomt helemaal vol met leerlingen van alle leeftijden en onderwijsinstellingen. Ik heb daar zelf ook gestudeerd voor mijn havo diploma. In de bibliotheek kon ik echt mijn focus houden, wat er thuis ook gebeurde. Ik merk dat ik het politieke systeem beter begin te begrijpen, dus mijn grote succes gaat nog komen.

Ik ben trots op dat ik jongeren goed weet te bereiken. Zo heb ik bijvoorbeeld vragen gesteld in de raad over het Kesper College. 60 leerlingen met een indicatie van deze school werden naar Alphen aan de Rijn gestuurd, omdat er geen plek meer was. De wethouder is hiermee aan de slag gegaan.

“Ik merk dat ik het politieke systeem beter begin te begrijpen, dus mijn grote succes gaat nog komen.”

Ook heb ik een amendement erdoor gekregen waardoor in de inleiding van de Toekomstvisie, een plan van de hele stad over de toekomst van Gouda, staat geschreven dat iedereen zichzelf moet kunnen zijn. Zo heb ik meegemaakt hoe je draagvlak creëert en wat het politieke proces van een amendement is. Zowel binnen als buiten de raad probeer ik zoveel mogelijk verbinding met de mensen te zoeken. Dat is het belangrijkste als volksvertegenwoordiger, dat je er niet voor jezelf staat, maar echt voor anderen. Ik vind het fijn om mijn eigen persoonlijke verhaal in de politiek te kunnen vertalen voor andere jongeren. Zoals een scheiding thuis, jeugdzorg of het onderwijs. Maar het liefst hoor ik zoveel mogelijke persoonlijke verhalen. Politiek is mensenwerk.”

Rolmodellen

“Lilianne Ploumen. ik heb met haar geen direct contact, maar ik vind haar ontzettend gaaf. Ook haar online aanwezigheid is heel mooi. Khadija Arib. Ze weet goed de rust te bewaren als voorzitter in de Tweede Kamer, ook al is er heel veel polarisatie. Ook is het knap wat ze heeft bereikt met haar achtergrond.

Kirsten van der Hul, Tweede Kamerlid. Met haar levensverhaal staat ze in de Tweede Kamer met haar meningen over genderdiversiteit, vrouwenrechten en buitenlandse zaken. Ik heb haar een paar keer ontmoet. Zij is een voorbeeld voor mij hoe je een standpunt naar voren kunt brengen, ook vanuit jouw kracht als vrouw. Ook houdt ze direct contact met leden. Ook haar optreden rondom de Nashville-verklaring vond ik erg krachtig.”

Politiek netwerken in Gouda.

Vrouwen in de politiek

“Ik vind het belangrijk dat vrouwen werken in politieke functies, zowel als volksvertegenwoordiger als in commissies. Je hoeft niet perse gekozen te worden om invloed en macht uit te oefenen. Je kan heel breed deze functies vervullen.

Vrouwen, vooral ook jonge vrouwen, hebben een andere kijk op de wereld door de dingen die zij meemaken. Politiek gezien kunnen vrouwen sommige dingen beter vertalen, zoals bijvoorbeeld de noodzaak van de pil in het basispakket. Mannen kunnen hier het belang van inzien, maar maken deze dingen minder snel mee. Het optreden van vrouwelijke fractievoorzitters is hiervoor erg belangrijk. Zij kunnen in een presidium zitten en in de gemeenteraad de agenda bepalen.

Politieke partijen moeten zich iets vaker achter de oren krabben en nadenken over of hun lijst wel optimaal en een afspiegeling van onze samenleving is. Kijken naar diversiteit, man-vrouwverdeling, aanwezigheid van LGBTI- personen. Andere partijen, ook de SGP bijvoorbeeld, moeten gaan nadenken over de kieslijst. Want of iemand wel of niet op de lijst komt, is heel bepalend. We hebben meer rolmodellen nodig voor onze kinderen van de toekomst.”

“Politiek gezien kunnen vrouwen sommige dingen beter vertalen, zoals bijvoorbeeld de noodzaak van de pil in het basispakket.”

Positief

“Ik probeer altijd positief om te gaan met tegenslagen. Ik ben zo door mijn opvoeding. Mijn ouders zijn vier jaar geleden gescheiden. Dat was een omschakelingspunt, waarna ik harder mijn best ging doen op school. Ik wilde een leuke toekomst hebben. Door die spirit ben ik het negatieve gaan omzetten naar het positieve. Je bouwt daardoor levenservaring op en staat sterker in je schoenen.

Dit heb ik ook meegemaakt naar aanleiding van mijn vlogs, waar ik wel eens negatieve reacties krijg over mijn strijd voor vrouwenrechten. Dat weet ik om te zetten en mee te nemen in de politiek.

Gelukkig heb ik vanuit verschillende kanten vooral positieve reacties gehoord. Laatst bij een evenement, kwam iemand uit Den Haag naar mij toe, omdat deze mij herkende van mijn vlogs. Dat vind ik heel tof. Beeldvorming is belangrijk in de politiek. Video is een toegankelijk medium en het is ook een middel om met mensen in gesprek te raken, die meer ervaring en deskundigheid hebben. Zo kan je van een andere generatie leren.”

“Laatst bij een evenement, kwam iemand uit Den Haag naar mij toe, omdat deze mij herkende van mijn vlogs.”

Tips voor politica

“Als je het wil, moet je het gewoon doen. Vrouwen kunnen soms bescheiden zijn, wat ons wordt aangeleerd. Dit heet fear of success. Aan de andere kant moeten mannen ook ruimte bieden voor het geluid van de vrouwen en niet het old boys network stimuleren.

Ga vooral met mensen die succes behaald hebben in gesprek. Zij kunnen je veel leren en meegeven. Of dat nou een man of vrouw is, dat zou niet uit moeten maken. Maak optimaal gebruik van die deskundigheid en ervaring, die andere mensen in de politiek al hebben.

Wees niet te hard voor jezelf en wees niet te kieskeurig. Wees niet te bang om een grotere stap te zetten. De politiek is meer dan alleen maar volksvertegenwoordiger te zijn. Je kan ook in een commissie zitten of op een andere manier invloed uitoefenen.

Laat je niet weerhouden door angst en durf te vragen. De stappen waar je bang voor bent, kunnen je helpen om andere obstakels in de toekomst te overkomen.”

“Wees niet te bang om een grotere stap te zetten.”

Auteur: Noémi Prent, met dank aan Lynn Roest