Vrouwen in de politiek: tijd voor een doorbraak
Na drie verkiezingen in de afgelopen maanden is het tijd om de balans op te maken: hoe scoren vrouwen in de politiek? Atria zet de feiten op een rij in de factsheet Vrouwen in de politiek 2015. Conclusie: een evenredige vertegenwoordiging van 50% vrouwen is nog lang niet in zicht.
De Provinciale Staten en Waterschappen laten een minieme groei zien (respectievelijk 1% en bijna 3%), in de Eerste Kamer blijft het percentage vrouwen gelijk. Het aandeel vrouwen in lokale en provinciale besturen en in gemeenteraden is nog steeds laag, of de afgelopen jaren zelfs gedaald. Kortom, de politieke participatie van vrouwen stagneert. Het zou een grote stap voorwaarts zijn als het aandeel van vrouwen in de Nederlandse delegatie van het Europese Parlement (42%) geëvenaard zou worden in alle politieke gremia binnen Nederland.
Vrouwen schrijven politieke geschiedenis
Pas sinds 1917 is het in Nederland mogelijk om op een vrouw te stemmen (passief kiesrecht). Twee jaar later konden vrouwen ook zelf hun stem uitbrengen (actief kiesrecht). Sinds die begintijd nam het aantal vrouwen in politieke gremia toe, zij het zeer langzaam. Eerst in gemeenteraden, provinciale staten en parlement, pas veel later in colleges van burgemeester en wethouders, gedeputeerde staten en kabinet.
- In 1918 konden mannen voor de gemeenteraad op een vrouw stemmen: 88 vrouwen werden gekozen (0,9%); in datzelfde jaar werd Suze Groeneweg de eerste vrouw in de Tweede Kamer; De Eerste Kamer verwelkomde in 1920 de eerste vrouw: Carry Pothuis-Smit
- De eerste bewindsvrouw trad aan in 1953: staatssecretaris Anna de Waal; Marga Klompé was vervolgens in 1956 de eerste vrouwelijke minister
- Drenthe had in 1974 de primeur met de eerste vrouwelijke Commissaris van de Koningin: Tineke Schilthuis
- De eerste vrouw in een waterschapsbestuur volgde in 1978, in waterschap Alm en Biesbosch: Truus Groeneveld-Damminga.
Van de lidstaten van de Europese Unie hebben er tot nu toe 15 een vrouwelijke premier gehad. Met de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 wordt het tijd voor een nieuwe mijlpaal: de eerste vrouwelijke premier van Nederland.