Vrouwen in de politiek: op weg naar 50%?
In Nederland hebben vrouwen nu bijna een eeuw toegang tot de politiek. Zij konden zich verkiesbaar stellen in 1917 en in 1919 kregen zij stemrecht. De weg naar de politiek lijkt een eeuw later toch nog niet even vrij voor vrouwen als voor mannen. Alhoewel ik het glas graag halfvol zie in plaats van halfleeg, vertellen de feiten dat er een stagnatie plaatsvindt in de stijging van het aandeel vrouwen in de politiek. Wat is er nodig om de groei door te zetten en te komen tot een gelijke verdeling van mannen en vrouwen in de politiek?
Geïnspireerd door mijn nieuwe omgeving binnen Atria bezocht ik dinsdagavond 9 juni het Politiek café van ProDemos met het thema ‘Vrouwen in de politiek’. Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Jet Bussemaker en CDA-voorzitter Ruth Peetoom deelden er hun ervaringen en visie met ons. Op de zeepkist stond Tweede Kamerlid Barbara Visser (VVD). De avond ging van start met quizvragen naar aanleiding van Atria’s nieuwe factsheet Vrouwen in de politiek 2015. Atria bood de allereerste exemplaren van de factsheet deze avond aan minister Bussemaker en partijvoorzitter Peetoom aan. De reactie van Bussemaker gaf het signaal van de factsheet weer: “De emancipatie is nog lang niet klaar”.
Blijven hangen bij de feiten
Het aandeel vrouwen in de politiek stagneert, blijkt uit de factsheet. In gemeenteraden bijvoorbeeld zitten nu 28% vrouwen en 22% in de waterschapsbesturen. Ook op de andere politieke niveaus is de verdeling man-vrouw nog niet gelijk en verloopt de groei van het aantal vrouwen moeizaam. Feitelijk is de emancipatie dus nog lang niet voltooid.
Tegen quota-meisjes
Tijdens de discussie kwamen ook omstreden middelen aan bod om meer vrouwen in de politiek te krijgen. De vraag die voor veel oproer zorgde: moeten vrouwelijke politici een ‘quota-meisje’ willen zijn? Gemopper in de zaal over het gebruik van het verkleinwoordje ‘meisjes’. Een quotum als instrument kan misschien wel voor een gelijkere man-vrouw verdeling zorgen. En dat is toch wat we willen? Maar het geeft ook een rare bijsmaak: wordt je als vrouw dan nog wel gekozen omdat je goed bent? Ruth Peetoom: “We gaan geen ongeschikte vrouwen benoemen, want dat komt als een boomerang terug”. Minister Bussemaker is stellig over quota: “ We worden links en rechts ingehaald door landen met en zonder quota als het gaat om vrouwen aan de top; Nederland zit nu op een percentage van slechts 9%. “
Nieuwe mijlpalen
Tweede Kamerlid Barbara Visser (VVD) was optimistisch en denkt niet dat we over twintig jaar nog zo’n discussie voeren. “We regeren nu nog steeds met oude instrumenten wetten, regelingen en verordeningen”. Zij ziet de vooruitgang meer in praktijkgerichte wijzigingen.
Verder kwam aan de orde dat vrouwen over het algemeen misschien bescheidener zijn dan mannen en zich niet snel uit eigen beweging kandidaat stellen voor een politieke functie, terwijl mannen dit wel doen. Ruth Peetoom wond er geen doekjes om: “Als jij de persoon bent die verschil kan maken, ga vooraan staan, of ga zitten aan die tafel!“ Vrouwen moeten meer hun hand opsteken, zich laten zien en zich er ook bewust van worden dat dat nodig is.
Aan het einde van de avond borrelde ook weer de gedeelde vurige wens naar boven: Wanneer krijgen we die eerste vrouwelijke minister-president nou in Nederland? Ruth Peetoom: “As soon as possible!”
De avond gaf mij nieuwe inzichten en in ieder geval veel motivatie om verder op onderzoek uit te gaan. Ik zie de politiek graag halfvol vrouwen!
Jara van het Hekke is stagiaire bij Kennisontwikkeling & Advies bij Atria en studente Sociologie.
Atria is momenteel bezig met onderzoek naar obstakels en succesfactoren die het aantal vrouwen in gemeenteraden beïnvloeden, om aanknopingspunten te vinden voor het vergroten van de participatie van vrouwen in de lokale politiek.
