SCP-rapport ‘Meer democratie, minder politiek?’
Het Sociaal en Cultureel Planbureau publiceert vandaag het rapport Meer democratie, minder politiek? Deze studie beschrijft de publieke opinie over de Nederlandse democratie. Een belangrijke uitkomst van het rapport is dat er behoefte is aan meer invloed vanuit de burger, een meer directe democratie, als aanvulling op de representatieve democratie.
Het woord democratie roept positieve associaties op als gelijkheid en vrijheid van meningsuiting. Er zijn echter ook sterk verdeelde meningen over de uitvoering van de democratie in Nederland. Wel is de meerderheid van de Nederlanders positief over de Nederlandse democratie.
We lichten hierbij de genderaspecten in de bevindingen van de studie uit.
Verschillen mannen en vrouwen in opvatting?
In het rapport worden vijf groepen burgers onderscheiden naar hun houding ten opzichte van de democratie: afwijzers, ontevredenen, onverschilligen, kritisch positieven en tevredenen. Vrouwen blijken hierbij oververtegenwoordigd te zijn in de groep van onverschilligen. Mannen zijn vaker te vinden onder de tevredenen en afwijzers.
Ook in hun eerste associatie bij democratie zijn er verschillen tussen mannen en vrouwen te vinden, wel zijn deze verschillen zeer klein. Vrouwen hebben het iets vaker dan mannen over gelijkheid en hebben ook vaker geen associatie. Mannen hebben het vaker dan vrouwen over de besluitvormingsprocedures en hun associatie bij democratie is ook vaker negatief.
Bij de vraag naar tevredenheid over het functioneren van de democratie benoemen vrouwen vaker dan mannen de aanwezigheid van stemrecht en inspraak als positief onderdeel van de democratie. Voor de negatieve kenmerken die veel genoemd werden is er bijna geen verschil gevonden tussen mannen en vrouwen.
Ook een interessante bevinding is dat mannen zich veel meer zorgen maken om de politiek, zij noemen politiek en bestuur ook vaker als agendapunt dan vrouwen. Ook vinden mannen de politiek vaker een sterke kant van Nederland dan vrouwen dat vinden.
Representatie van vrouwen in de politiek
Een van de aanbevelingen voor vervolgonderzoek van het rapport betreft onder andere het nader onderzoeken van het vraagstuk representativiteit. Waar volgens dit rapport één van de grote zorgen van moderne westerse democratieën ligt, is namelijk een legitieme en effectieve vertegenwoordiging.
Qua vertegenwoordiging zien we in de politiek ook een verschil in participatie tussen mannen en vrouwen. Atria merkte eerder dit jaar al op dat het aandeel vrouwen in de politiek soms te wensen over laat: in gemeenteraden is het percentage vrouwen maar 28%. In het lopende onderzoek bij Atria naar vrouwen in lokale politiek wordt onderzocht hoe vrouwelijke gemeenteraadsleden belemmering en succes ervaren op weg naar en tijdens hun raadslidmaatschap.