Vooraanstaande Rooie Vrouw, eerste vrouwelijke partijvoorzitter PvdA.
Carolina de Blank, roepnaam Ien, werd in 1927 geboren als jongste van een gezin van drie kinderen. Zij groeide op in Tiel. Haar vader Gerrit de Blank was kleermaker, maar had daarnaast ook baantjes als hoofdober. Haar moeder Carolina de Blank-Keuken was kindermeisje, na haar huwelijk huisvrouw.

Wie: Ien van den Heuvel
Geboortedatum: 7 augustus 1927
Geboorteplaats: Tiel, Nederland
Sterfdatum: 13 oktober 2010
Plaats van overlijden: Heemskerk, Nederland
Alternatieve naam: Carolina de Blank

Het leven van Ien van den Heuvel

Van kinds af aan had Ien de Blank een oog voor machtsverschillen door haar ervaringen met onrecht tijdens de crisisjaren en de tweede wereldoorlog. Het antwoord op dat onrecht zocht zij in religie. Haar ouders hadden een protestantse achtergrond, maar waren geen belijdend lid van een kerk. In de laatste oorlogsjaren zette Ien van den Heuvel definitief de stap naar het christendom. Ze werd actief in de Vrijzinning Christelijke Jeugdcentrale (VCJC), waar zij werkte in de jongerengroepen van het vrijzinnige deel van de Nederlandse Hervormde Kerk.
Bij de VCJC leerde zij ook haar toekomstige man, Ad van den Heuvel, kennen.

Na de tweede wereldoorlog haalde Ien de Blank het diploma HBS-B en ging werken als secretaresse op diverse handelskantoren in Tiel, Geldermalsen en Amsterdam. Toen op 9 februari 1946 de Partij van de Arbeid (PvdA) werd opgericht, gaf De Blank zich meteen op als lid. Het socialisme was voor haar het politieke systeem dat het meest raakte aan haar christelijke ideeën van gerechtigheid en naastenliefde, al werd dit bij het socialisme ‘rechtvaardigheid’ en ‘solidariteit’ genoemd. In de eerste jaren was haar lidmaatschap nog vrij passief.

Toen zij twintig jaar was, rond 1947, heeft De Blank zich laten dopen bij de Hervormde Kerk. In 1950 trouwde zij met Ad van den Heuvel. Zij kregen een zoon Maarten (geboren ca. 1953), en een dochter Carolien (geboren ca. 1956).

PvdA

Ien van den Heuvel maakte stap voor stap carrière in de PvdA. Aanvankelijk in 1951 als lid van de Leesclub van de Vrouwenbond van de Partij van de Arbeid, later als discussieleider, lid van het afdelingsbestuur en lid van het hoofdbestuur van de Vrouwenbond. in januari 1969 werd ze voorzitter van het Vrouwenkontact (zoals de Vrouwenbond vanaf dat jaar ging heten). Tijdens haar voorzitterschap veranderde de eens zo bedaagde organisatie in een platform voor actie. Met de presentatie in 1971 van het door Ien van den Heuvel ontworpen Eerste Nederlandse Rooie Vrouwen plannen boek wist iedereen waar de PvdA-vrouwen mee bezig waren.

Op het Haagse congres van 8 maart 1969 werd Ien van den Heuvel als lid in het partijbestuur van de PvdA gekozen en klom binnen dat bestuur snel op. Vanaf februari 1971 werd zij tweede vicevoorzitter van de PvdA, en in oktober 1972 werd zij eerste vicevoorzitter van de PvdA onder André van der Louw. Daarnaast werd zij in 1972 lid van het hoofdbestuur van de Omroepvereniging VARA (tot 1975) en in oktober 1973 lid van de Reclameraad. In september 1974 werd zij lid van de Eerste Kamerfractie, waar ze woordvoerder buitenlandse zaken werd. Als Eerste Kamerlid verdedigde zij de abortuswet, een gezamenlijk initiatiefvoorstel van de PvdA en de VVD. Op 16 november 1974 werd Van den Heuvel waarnemend voorzitter van de PvdA, toen partijvoorzitter Van der Louw burgemeester van Rotterdam werd. In datzelfde jaar legde ze haar functie als voorzitter van het Vrouwenkontact neer. Op basis van een idee van Ien van den Heuvel – zij vond dat de vrouwenbeweging een officieel instituut nodig had – werd op 17 december 1974 door minister-president Den Uyl de Emancipatiekommissie (de latere Emancipatieraad) ingesteld.

Toen Van den Heuvel in 1974 waarnemend voorzitter werd, was het niet haar bedoeling om zelf voorzitter te worden, zij meende deze functie fysiek niet aan te kunnen. Maar toen zij het werk als waarnemer een tijd had gedaan kwam zij terug op haar besluit, wat haar door grote delen van de PvdA niet in dank werd afgenomen. Op 10 april 1975 werd zij gekozen als partijvoorzitter van de Partij van de Arbeid. Zij was hiermee de eerste vrouwelijke voorzitter van de PvdA.

Tijdens haar eerste ambtsperiode werd het Ien van den Heuvel in de pers en door collega-politici niet gemakkelijk gemaakt. In september 1975 leidde zij een PvdA-delegatie naar de toenmalige DDR. Na afloop van dat bezoek deed delegatielid Jan Nagel de uitspraak dat de Berlijnse Muur historisch gezien juist was geweest. Aanvankelijk nam Ien van den Heuvel daar geen afstand van. Dit deed ze pas nadat onder andere partijleider Den Uyl de uitspraak feitelijk en politiek onverstandig had genoemd. Deze uitspraak bleef haar de rest van haar leven achtervolgen. Toch werd Ien van den Heuvel in oktober 1977 herkozen als PvdA-voorzitter voor nog een periode van twee jaar. Toen het tweede kabinet Den Uyl er niet kwam, stapte ze in april 1979 op als voorzitter van de PvdA en in september 1979 als lid van de Eerste Kamer.

Europees Parlement

Van den Heuvel vervolgde haar loopbaan in juli 1979 als lid van het Europees Parlement, in de functie van ondervoorzitter van de socialistische fractie. Al snel na haar aantreden werd op initiatief van de vrouwelijke leden van het Europees Parlement een ad-hoc commissie opgericht met de opdracht een alomvattend rapport te maken waarin de positie van vrouwen in de Europese Gemeenschap zou worden geanalyseerd. Van januari 1982 tot juli 1984 was Ien van den Heuvel lid van de Commissie Onderzoek over de positie van de Vrouw in Europa. In 1984 werd uiteindelijk een Commissie Rechten van de Vrouw ingesteld, waarvan Ien van den Heuvel lid was van juli 1984 tot januari 1987.

Op 29 april 1987 werd Ien van den Heuvel Ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw. Daarnaast was zij in de periode 1987 tot 1991 voorzitter van het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV). Zij was een pacifiste van de kleine stapjes, die graag religieuze en niet-religieuze pacifisten wilde betrekken binnen de brede vredesbeweging.

Op 24 juli 1989 keerde Ien van den Heuvel haar drukke politieke bestaan de rug toe, om samen met haar man te genieten van kinderen en kleinkinderen, sociale contacten, reizen en lezen. Ze bleef wel lid van het IKV-Beraad en voorzitter van de IKV-Werkgroep Internationaal. Van 1993 tot 1994 was zij lid van het Comité voor het Internationaal Jaar van het Gezin, dat door de Verenigde Naties voor het jaar 1994 was uitgeroepen.

Op 13 oktober 2010 overleed Ien Van den Heuvel op 83-jarige leeftijd in haar woonplaats Heemstede. Zij is gecremeerd op 19 oktober 2010 in crematorium Westerveld in Driehuis

Portret van Ien van den Heuvel, Europarlementarier voor de PvdA. Voorzitter commissie mensenrechten, lid bestuur NOVIB. Fotograaf: Nico Naeff Copyright

Publicaties van Ien van den Heuvel:

– Informatiemap Rooie Vrouwen in de Partij van de Arbeid. (1978)
– Rooie vrouw in Europa. (1979)
– Brusselse militantes. In: Katijf. (1987)
Literatuur over:
– Partijvoorzitter tussen actie en regeringsverantwoordelijkheid : Ien van den Heuvel (1927-2010). In: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2011.
– Een omstreden, maar voorbeeldige Rooie Vrouw : Ien van den Heuvel (83), oud-voorzitter van de PvdA. In: de Volkskrant. (15 oktober 2010)
– Een enkele uitglijer bleef haar dwars zitten : Ien van den Heuvel (1927-2010), voorzitter van de PvdA toen de verbeelding aan de macht was. In: NRC. (15 oktober 2010)
– Overheid voorkomt geen eenzaamheid : Ien van den Heuvel: ‘Leeftijd is geen verdienste’ / Jeannine Liebrand. In: Rooie Vrouwen Magazine. (1993)
– ‘Het is zo verdraaid verleidelijk om salonfähig te zijn’ : Ien van den Heuvel, ‘de vleesgeworden paradox’ / Colet van der Ven. In: Opzij. (1992)
– ‘Het is nu te rustig bij de Rooie Vrouwen’ : Ien v.d. Heuvel mist acties bij 75-jarige vrouwenorganisatie / Anneke Visser. In: Opzij. (1983)
– Ien van den Heuvel: ‘Ik ben geen ideologe, ik ben een emotioneel socialiste’ : een PvdA-leidster tussen droom en daad / G. van Westerloo. In: Vrij Nederland. (1975)
– Mevr. C. van de [sec] Heuvel, tweede vice-voorzitter PvdA en voorzitter Vrouwenkontakt: “Nog steeds wordt van een meisje het lieve en van een jongen het flinke verwacht” / Gerard de Bruijn
In: de nieuwe linie. (25 maart 1971)