Jaren geleden riep Sepp Blatter, tot de verkiezingen van 26 februari aanstaande president van de door corruptieschandalen geplaagde wereldvoetbalorganisatie FIFA, dat de toekomst van het voetbal ‘vrouwelijk’ was. Hiermee bedoelde hij dat de groei van het voetbal, in termen van participatie en marktwaarde, zeer binnenkort alleen nog van de vrouwen zou komen. De vrouwen zijn met 30 miljoen voetballende vrouwen wereldwijd zodanig in opmars, dat ze niet meer weg te denken zijn uit het voetbal. We moeten deze ontwikkeling omarmen en steunen. Dat is wat Blatter wilde zeggen. Helaas betekenen deze mooie woorden vooralsnog slechts dat de voetballende vrouwen in opmars zijn. Maar hoe zit het met de vrouwelijke trainer en de vrouwelijke bestuurder?

Hart voor vrouwenvoetbal

Ons onderzoek onder Betaald Voetbal Organisaties (BVO’s) in Nederland leert dat het vrouwenvoetbal vrouwen in alle geledingen van de organisatie nodig heeft om zich optimaal te kunnen ontwikkelen. Als die vrouwen er niet zijn, is de basis voor een duurzame top fragiel, domweg omdat de mannen die de topbestuurslaag vormen in het algemeen geen interesse in het vrouwenvoetbal hebben. De woorden van Blatter zijn helaas nog niet doorgedrongen tot de oren van de ‘bobo’s’, of zijn het ene oor in en het andere weer uitgegaan. Met andere woorden: als we het vrouwenvoetbal inderdaad willen ontwikkelen, moeten we zorgen dat in de organisatie ervan veel meer mensen worden aangesteld die ècht hart voor en verstand van de zaak hebben, dus de vrouwen zelf.

Meer succes met vrouwen

We zouden de woorden van Blatter ook nog op een andere manier kunnen interpreteren: om een toekomst te hebben, moet het voetbal vrouwen integreren. Dat wil zeggen: er moet een cultuuromslag plaatsvinden. Het voetbal, nog steeds een mannenbolwerk, moet zich veel meer openstellen voor vrouwen. Dit is niet alleen van belang voor de emancipatie van vrouwen, maar ook voor het commerciële succes van de sport. Het is inmiddels algemeen bekend dat diversiteit in het bestuur en op de werkvloer bedrijven efficiënter en succesvoller maakt. In het mannenvoetbal gaan miljarden om. Hoe zal dit zijn als het meer vrouwelijke trainers, scheidsrechters en bestuurders toelaat? Nu liggen de cijfers voor het totale voetbal, vrouwen en mannen, slechts tussen de 7 en 10%.

Wereldkampioen voetbal v/m

Als belangrijkste organisatie binnen het voetbal zou de FIFA daarin een voortrekkersrol moeten hebben. Een goed voorbeeld doet goed volgen. De FIFA zou als president Moya Dodd kunnen aanstellen, advocate, vicepresident van de Aziatische voetbalfederatie en voorzitster van het uitvoerend comité van de FIFA. Zij kan andere topvrouwen aanstellen als bestuursleden, zoals de Amerikaanse Wambach natuurlijk, maar ook de Nederlandse trainsters Pauw en De Reus. Zij zouden drie belangrijke taken kunnen uitvoeren:
1) De technische ontwikkeling van het meiden- en vrouwenvoetbal wereldwijd: van jong talent tot professional.
2) De commerciële ontwikkeling van het vrouwenvoetbal, bijvoorbeeld door de koppeling van EK’s en WK’s voor mannen en vrouwen, de implementatie van een wereldkampioenschap clubvoetbal voor vrouwen, alsmede grasvelden èn de titel ‘wereldkampioen voetbal’ te reserveren voor mannen èn vrouwen (nu werden de Amerikaanse vrouwen afgelopen zomer in Canada ‘world champion women’s football’).
3) De organisatorische ontwikkeling van een diversiteitsbeleid gericht op de volledige integratie van vrouwen in alle lagen van het voetbal.

Dit lijkt toekomstmuziek, maar ik weet zeker dat ook de corruptieschandalen met deze ‘feminisering’ van de FIFA definitief tot het verleden zullen behoren. Dankzij de vrouwen zal het weer draaien waarom het bij de FIFA draaien moet: voetbal.

Martine Prange is filosoof en oud-profvoetbalster. Ze werkt als Universitair Docent aan het Instituut voor Wijsbegeerte van de Universiteit Leiden en leidt daar het NWO-gefinancierde onderzoeksproject Van voetbalvrouwen tot vrouwenvoetbal: een interdisciplinair onderzoek naar de maatschappelijke impact van meiden- en vrouwenvoetbal in Nederland.
m.s.prange@phil.leidenuniv.nl

• Women’s survey FIFA
• Onderzoeksproject Van voetbalvrouwen tot vrouwenvoetbal
• Achtergrond en geschiedenis vrouwenvoetbal