Verslag conferentie ‘Gevangen in een huwelijk. Recht, religie & praktijk’
Op 13 september 2018 vond in Utrecht de conferentie Gevangen in een huwelijk. Recht, religie & praktijk plaats. Hiermee werd het onderzoeksproject Huwelijkse Gevangenschap; bruggen bouwen tussen religie en recht afgesloten. Op welke wijze kunnen we de bevindingen en aanbevelingen uit het onderzoek in de praktijk implementeren? Deze vraag werd besproken met het maatschappelijk, politiek en professioneel veld alsook met geestelijken uit meerdere religies.
Huwelijkse gevangenschap
Prof. dr. Renée Römkens, directeur van Atria en bijzonder hoogleraar Gender based violence aan de Universiteit van Amsterdam, opende de conferentie. Ze maakte onmiddellijk de ernst van huwelijkse gevangenschap duidelijk. En het belang om dit te bezien in het licht van verschillende mensenrechtenverdragen. Hierna presenteerden de onderzoekers hun bevindingen. Esther van Eijk zette uiteen welke situaties van huwelijkse gevangenschap zich in Nederland afspelen en wat deze betekenen voor de betrokken personen. Benedicta Deogratias besprak huwelijkse gevangenschap in relatie tot mensenrechten. Zij benadrukte de verplichting voor de Nederlandse overheid om maatregelen te nemen om vrouwen tegen en in situaties van huwelijkse gevangenschap bescherming te bieden. In een vlammend betoog richtte Pauline Kruiniger zich tot de Nederlandse wetgever om nieuwe en efficiënte regelgeving tot stand te brengen. Zij wees er ook op dat mensen ook zelf afspraken kunnen maken.
Gevangen in het huwelijk
De kersverse documentaire Gevangen in het huwelijk ging in primeur. Hierin vertelt Noor Stevens, slachtoffer van huwelijkse gevangenschap, haar verhaal. Vanaf het allereerste begin tot aan de situatie waarin zij nu zit. Alle aspecten van huwelijkse gevangenschap passeren op indringende wijze de revue. Daarnaast vertellen juridische experts hoe al deze aspecten juridisch kunnen worden geanalyseerd.
De ochtend werd afgesloten met een door Anniek de Ruijter geleid gesprek met geestelijken uit vier religies (christendom, hindoeïsme, islam en jodendom), met een ervaringsdeskundige, politicus en vertegenwoordiger van de lokale overheid.
Vruchtbare discussies
’s Middags spraken de deelnemers in acht workshops over de implementatie van alle bevindingen in de praktijk. Er was een hoge opkomst, met deelnemers uit het maatschappelijk veld, NGO’s, politiek, allerlei professionals, advocaten, geestelijken, overheid en wetenschap. Dat leverde zinvolle en vruchtbare discussies op. Er werden enkele nieuwe initiatieven genomen en de conferentie vormt een aanzet tot verdere acties.
Nog werk aan de winkel
Het is duidelijk dat er nog veel moet gebeuren om de positie van vrouwen in huwelijkse gevangenschap of vrouwen die hiervan het slachtoffer dreigen te worden, effectief te verbeteren en te beschermen. Er zal wetgeving moeten komen. Aan informatievoorziening, sensibilisering en netwerkvorming zal nog heel wat moeten worden gedaan. Er lijkt ook echt een dialoog te moeten komen binnen en met de religieuze gemeenschappen. Ook na deze conferentie is er nog werk aan de winkel.
