Op 15 maart 2017 zijn de Tweede Kamerverkiezingen. Atria presenteert een genderscan van de definitieve verkiezingsprogramma’s van een aantal partijen.
Op deze pagina lichten we een aantal thema’s uit. Hele Genderscan verkiezingsprogramma’s 2017
Sekseregistratie
Terugdringing van het aantal malen dat sekse wordt gevraagd, geregistreerd en aan overheids- en andere instanties wordt verstrekt, zal bijdragen aan de erkenning van genderdiversiteit. We leven in een diverse samenleving. Niet iedereen past in de categorieën ‘man’ en ‘vrouw’; sommige mensen voelen zich überhaupt niet in een hokje thuis, andere mensen zijn ‘onderweg’ van het ene naar het andere hokje. Registratie van sekse roept ook vragen op over privacy en overbodige bureaucratie en is daarmee relevant voor álle burgers.
Partijen
|
Visies
|
D66 |
- Geen onnodige geslachtsregistratie
- Meer kennisuitbreiding over intersekse.
|
GroenLinks |
- Sekseregistratie bij de burgerlijke stand afschaffen.
|
Partij voor de Dieren |
- Officiële geslachtsregistratie afschaffen.
|
Vertegenwoordiging
Partijen |
Visies |
DENK |
- Diversiteitsquota voor vrouwelijke bewindspersonen en overheidspersoneel.
|
D66 |
- Organisaties maken diversiteitsprestaties inzichtelijk.
- Experimenteren met neutrale sollicitatie- en promotieprocedures.
- Tot 2021 de minimale grens van 30% op belangrijke maatschappelijke functies doorbreken.
|
GroenLinks |
- De overheid voert een actief voorkeursbeleid bij de invulling van de vacatures.
- De politie krijgt een actief wervingsbeleid gericht op onder andere vrouwen en LHBTI’s.
- De raden van bestuur en raden van commissarissen van beursgenoteerde bedrijven en de top van (semi-)publieke instellingen dienen voor niet meer dan twee derde uit mannen te bestaan.
|
Partij van de Arbeid |
- Een quotum inzetten om meer diversiteit te bewerkstelligen.
- Afdwingbare normen voor meer topvrouwen inzetten voor de publieke sector (universiteiten, zorginstellingen, woningbouwverenigingen e.a.).
- Het bedrijfsleven betrekken bij het vergroten van de acceptatie van LHBTI’s op de werkplek.
- Als het aantal vrouwelijke hoogleraren niet toeneemt, een quotumregeling van 30% invoeren.
|
Stereotypering
Of het nu gaat over de positie van vrouwen aan de top, of dat meisjes niet goed in wiskunde zouden zijn, of wat seksuele voorkeur met mannelijkheid en vrouwelijkheid van doen heeft: in alle gevallen speelt stereotypering een rol. Beeldvorming en stereotypering liggen mede aan de basis van ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Daarmee staan ze een maatschappij in de weg waarin iedereen gelijke kansen heeft en er ruimte is voor diversiteit en minder rigide genderopvattingen.
Partijen |
Visies |
DENK |
- De aandacht voor genderstereotypen vergroten middels het onderwijs.
|
GroenLinks |
- De bestrijding van vooroordelen over gender en seksualiteit wordt onderdeel van de zorgplicht van alle scholen.
|
Partij van de Arbeid |
- Meer acceptatie van transgenders door voorlichting en het vergroten van de sensitiviteit t.o.v. transgenders bij bijvoorbeeld de politie.
- Rolmodellen en ambassadeurs inzetten ter bevordering van de acceptatie van de seksuele diversiteit in eigen kring.
|
Partij voor de Dieren |
- De onderwijsinspectie treedt op tegen scholen die geen voorlichting geven over LHBTI-diversiteit.
- De voorlichting over LHBTI-diversiteit ook verplichten op het MBO.
|
Geweld tegen vrouwen
In Nederland krijgt bijna 1 op de 2 vrouwen tijdens haar leven te maken met een vorm van geweld. Geweld tegen vrouwen is een vorm van discriminatie: vrouwen worden namelijk onevenredig vaak door geweld getroffen. Dit maakt gendergerelateerd geweld een van de meest voorkomende mensenrechtenschendingen. Geweld is daarmee ook een factor die de ongelijkheid tussen vrouwen en mannen structureel in stand houdt. Nederland is een van de landen die de Istanbul Conventie geratificeerd heeft. Vanuit deze Conventie en het VN-Vrouwenverdrag rust er op Nederland de verplichting om geweld tegen vrouwen met beleid en wetgeving te bestrijden en te voorkomen.
Partijen |
Visies |
CDA |
- Meldcode ‘Huiselijk geweld en kindermishandeling’ aanscherpen.
- Het delen van informatie over huiselijk geweld tussen professionals vergemakkelijken, zodat de slachtoffers bij herhaling van geweld meteen weer in beeld zijn bij de juiste instanties.
- De positie van en zorg aan slachtoffers van geweld versterken.
|
ChristenUnie |
- Wachtlijsten voor opvangplekken voor slachtoffers van eergerelateerd geweld, eerwraak en ernstige vormen van stalking verminderen.
- Een verzwaring van de strafeis door het Openbaar Ministerie bij gendergerelateerd geweld en eerwraak.
- Strafbaarstelling van straatintimidatie, zoals seksistische opmerkingen of gebaren.
|
DENK |
- Een Landelijk Meldpunt Intimidatie via een app realiseren en online aanpakken.
|
D66 |
- Meer geld beschikbaar stellen voor Centrum Seksueel Geweld.
- Waar nodig, aangifte en opsporingscapaciteit vrijmaken.
- Het aanbieden van kwalitatief goede, uitgebreide seksuele voorlichting gericht op meiden en jongens op alle scholen stimuleren.
- Via maatregelen als anonieme aangifte de aangiftebereidheid vergroten.
- Bewustwording van het probleem stimuleren en het eigen recht op lichamelijke integriteit bevorderen.
|
GroenLinks |
- Een landelijke actieplan tegen gendergerelateerd geweld ontwikkelen.
- De deskundigheid van hulpverleners ten aanzien van huiselijk, seksueel, eergerelateerd en anti-LHBT-geweld vergroten.
- De inzet op preventie versterken en de opvang verbeteren.
|
Partij van de Arbeid |
- Seksuele intimidatie uitbannen door meer in te zetten op de vroege signalering ervan op scholen en verenigingen en door programma’s te ontwikkelen waarmee kinderen leren dat mannen en vrouwen gelijkwaardig zijn.
- Het strafrecht toepassen bij straatintimidatie.
|
Partij voor de Dieren |
- De aanpak van anti-LHBTI-geweld blijft een topprioriteit bij de politie.
- De toegang voor slachtoffers van huiselijk geweld naar een crisisopvang vergemakkelijken.
|
SP |
- Meer aandacht voor het voorkomen van eerwraak en huiselijk geweld bij de politie, justitie, op school en in de jeugdzorg.
- Een integraal programma opzetten tegen seksisme en huwelijksdwang, tegen gedwongen prostitutie en eergerelateerd geweld en voor de zelfbeschikking van vrouwen.
|
[1]FRA, 2014.
Zwangerschapsdiscriminatie
Zwangerschapsdiscriminatie is bij wet verboden. Toch krijgen zwangere vrouwen en vrouwen met jonge kinderen nog regelmatig te maken met discriminatie op de arbeidsmarkt 2. Dit kan bijvoorbeeld gaan om verminderde kansen bij werving, selectie en promotie, of om het niet verlengen van een tijdelijk contract.
Partijen |
Visies |
ChristenUnie |
- Zwangerschapsverlof verruimen van 16 weken naar 20 weken.
- Zwangerschapsdiscriminatie tegengaan door anoniem solliciteren mogelijk te maken.
|
Partnerverlof/vaderschapsverlof
In Nederland is de verdeling van betaald verlof na de geboorte van een kind scheef geregeld. Dit kan de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt verzwakken. Moeders hebben recht op minstens 16 weken zwangerschaps- en bevallingsverlof. Het partnerverlof (vaderschapsverlof) bestaat uit 2 dagen betaald kraamverlof en 3 dagen onbetaald ouderschapsverlof (vanaf 2019 wordt dit uitgebreid naar 5 dagen betaald verlof). Voor een betere start is het van belang dat vaders vanaf het begin een deel van de zorg op zich nemen. Ruimere verlofregelingen zijn belangrijk.
Partijen |
Visies |
CDA |
- Ouders krijgen drie maanden extra verlof na de geboorte van hun kind.
|
ChristenUnie |
- 10 dagen betaald vaderschapsverlof.
- Fiscale korting voor partners die ouderschapsverlof opnemen.
|
DENK |
- Uitbreiding van het betaalde vaderschapsverlof met 8 dagen.
|
D66 |
- Vaders, meemoeders en adoptieouders kunnen twaalf weken ouderschapsverlof opnemen tegen 70% loon, als dit opgenomen wordt in de eerste zes maanden na de geboorte of toekenning van een adoptiekind (dat jonger is dan 12 jaar).
|
GroenLinks |
- Elke werknemer krijgt twee maanden betaald ouderschapsverlof om op te nemen in de eerste negen maanden bovenop het bestaande ouderschapsverlof.
|
Partij van de Arbeid |
- Het betaald vaderschapsverlof verruimen naar drie maanden.
|
Partij van de Dieren |
- Drie maanden betaald ouderschapsverlof voor vaders.
|
SP |
- In overleg met de sociale partners het vaderschapsverlof verlengen.
|
Mantelzorg
Nederland zit midden in een transitie van een verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving. Met een terugtredende overheid die meer en meer zelfredzaamheid en onderlinge saamhorigheid van haar burgers vraagt, komen er meer verantwoordelijkheden op de schouders van burgers terecht. Als het mantelzorg en de dagelijkse zorg voor kinderen betreft, zijn het traditioneel vaak de schouders van vrouwen waarop deze verantwoordelijkheden drukken.
Partijen |
Visies |
CDA |
- Mantelzorgers meer inspraak geven bij keukentafelgesprekken.
- Niet korten op de zorg als de mantelzorger in redelijkheid aangeeft te worden overbelast.
- Mantelzorgvergoedingen als compensatie voor mensen die verlof opnemen of minder gaan werken om de zorg voor een naaste te kunnen bieden.
|
ChristenUnie |
- Tegemoetkoming voor bedrijven voor mantelzorgkosten.
- Geen kostendelersnorm voor mantelzorgers.
- Een ruimere verlofregeling voor mantelzorgers.
- Collega’s mogen geen belemmeringen ondervinden om vrije dagen te ‘schenken’ aan een mantelzorgende collega.
- Een mantelzorgfonds instellen om werkgevers in staat te stellen de overmatige kosten van mantelzorgverlof bij de overheid in rekening te brengen.
|
D66 |
- Meer ondersteuning voor mantelzorgers.
|
GroenLinks |
- De mantelzorgboete afschaffen.
|
Partij van de Arbeid |
- De mantelzorgboete afschaffen.
- Het werk van de mantelzorgers verlichten met goede respijtzorg en mantelzorgverlof en door actief wijzen op de mogelijkheden.
- Speciale aandacht voor minderjarige mantelzorgers.
|
Partij van de Dieren |
- De mantelzorgboete afschaffen.
- Financiële compensatie en aanvullende maatregelen die het de mantelzorgers mogelijk maken om zorg en arbeid te kunnen combineren, zoals verkorting van de werkdagen.
|
SGP |
- Mantelzorgers niet afstraffen, maar belonen.
|
SP |
- Respijtzorg voor mantelzorgers.
- Een mantelzorgpunt in elke gemeente waar mantelzorgers terecht kunnen met vragen en voor hulp.
- Mantelzorgboete afschaffen.
|
VVD |
- Mantelzorgers meer ondersteunen.
|
50PLUS |
- De mantelzorgboete afschaffen.
- Mantelzorgondersteuning deel laten uitmaken van een gemeentelijk basispakket.
|
Kinderopvang
Goed geregelde en voor iedereen betaalbare en toegankelijke kinderopvang kan bijdragen aan gelijke kansen voor vrouwen en mannen. Het kan tevens gezien worden als een arbeidsmarktinstrument: het verhoogt het totale arbeidsaanbod. Daarnaast biedt kinderopvang kinderen van verschillende achtergronden een gelijke basis en kan het eraan bijdragen dat kinderen met taalachterstanden beter toegerust zijn op het primair onderwijs.
Partijen |
Visies |
CDA |
- Peuterspeelzalen en kinderopvang samenvoegen tot één voorschool.
|
ChristenUnie |
- Het budget voor kinderopvangtoeslag wordt beperkt voor het eerste kind in de opvang.
|
DENK |
- Kinderopvangtoeslag en de combinatiekorting verhogen.
|
D66 |
- Kinderopvangtoeslag en de combinatiekorting verhogen.
- Ruim en hoogwaardig aanbod van kinderopvangvoorzieningen.
- De brede buurtschool gaat aan kinderen vanaf twee jaar vroeg- en voorschoolse educatie bieden.
- Simpelere regels en meer ruimte voor initiatief van ouders.
|
GroenLinks |
- Kinderopvang wordt een publieke voorziening en is gratis toegankelijk voor alle jonge kinderen.
|
Partij van de Arbeid |
- Kinderopvang voor kinderen tussen 2 en 4 jaar van minimaal 16 uur in de week conform het SER-advies kinderopvang bieden.
- Kinderopvang tot 12 jaar wordt onderdeel van het door de overheid aangeboden basisonderwijs, waarbij het niet uitmaakt of ouders werken en waarbij er een goede aansluiting is op het basisonderwijs en de naschoolse opvang.
- Brede uitbreiding van naschoolse opvang: de leerlingen kunnen er terecht voor en na school tussen 7:30 tot en met 18:30 uur.
|
Partij van de Dieren |
- Onderzoeken of kinderopvang een standaard onderdeel kan worden van het door de overheid aangeboden basisonderwijs, naar het Scandinavisch model.
|
SGP |
- Alleen financiële ondersteuning voor kinderopvang in situaties van overmacht of sociale noodzaak.
- Voor tweeverdieners wordt de kinderopvangtoeslag en de inkomensafhankelijke combinatiekorting beperkt.
- Voor kinderen tot de leeftijd van één jaar geldt er geen recht op kinderopvangtoeslag.
|
SP |
- Gratis kinderopvang van vier dagdelen voor kinderen van 2 tot 4 jaar.
|
VVD |
- Kinderopvangtoeslag voor werkende ouders verhogen.
|
Loonkloof
Mannen verdienen per uur gemiddeld 16% meer dan vrouwen. (1) Dit betekent dat vrouwen gemiddeld meer moeten werken om hetzelfde maandinkomen te verdienen. Beloningsverschillen kunnen ontstaan als gevolg van verschillen in opleidingsniveau, beroepskeuze of -niveau, het deeltijd- of voltijdwerken of werkervaring. Ook als voor deze kenmerken gecorrigeerd wordt, blijft er een loonverschil bestaan. Dit kan worden verklaard door discriminatie, maar kan ook samenhangen met kenmerken die niet bekend en/of moeilijk kwantificeerbaar zijn, zoals bijvoorbeeld salarisonderhandelingen.
Partijen |
Visies |
DENK |
- Loongelijkheid tussen mannen en vrouwen bij gelijkwaardig werk zowel in het bedrijfsleven als bij de overheid.
- Transparante beloningsstructuren bij bedrijven en organisaties.
- De aandacht voor genderstereotypen middels het onderwijs vergroten.
- Een voorlichtingsportaal over salarisonderhandelingen inrichten.
|
D66 |
- Gelijk loon voor gelijk werk tussen mannen en vrouwen bewerkstelligen door een arbeidsmarkt- en sociaal zekerheidsstelsel te hanteren dat gelijkwaardigheid en arbeidsparticipatie van vrouwen bevordert.
|
Partij van de Arbeid |
- Het aanpakken van het beloningsverschil tussen mannen en vrouwen en dit in de wet opnemen.
|
Partij voor de Dieren |
- Alle mannen en vrouwen krijgen een gelijke beloning voor gelijk werk.
|
SP |
- Loondiscriminatie op de arbeidsmarkt moet bestreden worden.
|
(1) CBS, 2016.