Witte, mannelijke fractievoorzitters in grijze pakken aan een lange zwarte tafel discussiërend over de toekomst van Nederland. Het is een beeld dat niet weg te denken is uit de media. Een beeld wat maar geen gewenning biedt. Een realistischere weerspiegeling van de samenleving is namelijk zo veel diverser; zo veel kleurrijker. Slechts honderd jaar geleden werd de vrouw het passieve kiesrecht verleend (gekozen kunnen worden); twee jaar later volledig (ook stemmen). Ondanks het vrouwenkiesrecht biedt de hedendaagse positie van de vrouw toch nog steeds geen gelijke behandeling of kansen. Zo zijn vrouwelijke hoogleraren nog steeds in de minderheid en wordt medicatie voornamelijk op het mannelijke lichaam getest waardoor ook de gezondheidszorg ongelijkheid profileert. Ook zijn onze volksvertegenwoordigers voornamelijk mannen: tijdens de vorige Tweede Kamerverkiezingen stonden 58 vrouwen tegenover 92 heren. Zouden andere sekses dan echt niet aan dezelfde kwaliteiten voldoen? Onwaarschijnlijk. Sinds de politiek verandering kan brengen voor de nodige diversiteit, is het daarom fundamenteel verder te kijken dan de vaak uitzonderlijk mannelijke lijsttrekkers. Waarom is het naast gendergelijkheid en een betere vertegenwoordiging verder nog meer cruciaal meer vrouwen in de politiek te includeren?

Verschildenken

Het streven naar gelijkheid tussen man en vrouw  is noodzakelijk. Gelijkwaardigheid is echter een andere kwestie. Die kan alleen ontstaan als ook andere invloeden die identiteit en de positie in de samenleving bepalen, zoals onder andere ras, seksualiteit en gender, gerespecteerd worden. Al in de tweede feministische golf (1960-1980) werd benadrukt dat gelijkstelling alleen niet voldoet: als de vrouw volledig gelijkgesteld wordt aan de man, wordt zij gedefinieerd door mannelijke termen. Zo wordt er namelijk alsnog onderdrukking ervaren. Emancipatie door de volledige gelijkstelling tussen de sekses biedt namelijk geen ruimte voor essentiële vrouwelijke verschillen, zoals bijvoorbeeld moederschap en hormonale verschillen. Toentertijd was het belangrijk dat vrouwen vanuit hun eigen perspectief hun verhaal vertelden en zo de maatschappij hervormden. Inclusiviteit van vrouwen door vrouwen zorgt voor de nodige erkenning en inleving voor een specifiek vrouwelijk probleem, waardoor voortdurende ongelijkheid plaats kan maken voor vruchtbare verandering.

Stem op een Vrouw

Ondanks dat een man ook verandering kan brengen voor emancipatie, maakt het inlevingsvermogen van de positie van de vrouw door een vrouw, een progressiever verschil en is het ‘verschildenken’ dus nog steeds een belangrijk punt. Denk bijvoorbeeld aan reproductieve rechten: hoe onzinnig is het dat President Donald Trump de Global Gag Rule herinvoerde? Hoe absurd is het dat daardoor vrouwen wereldwijd geen toegang meer hebben tot anticonceptie, seksuele voorlichting, kraamhulp en legale abortus procedures? Dit besluit onderstreept de bestaande onrechtvaardigheid van de huidige maatschappij. Is het niet redeloos hoe een man zonder herkenning voor de positie van de vrouw, de mogelijkheid heeft internationale controle uit te oefenen over het vrouwelijk lichaam? Daarentegen laat het initiatief ‘She Decides’ van minister Ploumen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) zien hoe een vrouw zich succesvol inzet voor de rechten van de vrouw: haar stichting heeft inmiddels al 181 miljoen euro verzameld om het financiële gat van de Global Gag Rule te dichten. Zou het hierom niet logischer zijn meer vrouwen en andere vormen van diversiteit in de politiek te includeren? Door begrip en inlevingsvermogen voor bepaalde posities in de samenleving kunnen apathische wetgevingen worden beperkt.

Sta stil bij de invloed die je stem heeft op sociale posities in de maatschappij en hoe een toename in vrouwelijke politici niet alleen een reële weerspiegeling van de maatschappij representeert, maar er ook voor kan zorgen dat vrouwelijke posities aannemelijk vertegenwoordigd worden. Het verdiepen in welke politici zich – naast de lijsttrekkers – inzetten voor gelijke rechten en wie bepaalde vormen van ongelijkheid het beste kunnen vertegenwoordigen, is cruciaal. Eveneens is het onmisbaar naar de samenleving te kijken vanuit een empatisch en intersectioneel perspectief: mocht je persoonlijk geen vorm van onderdrukking beleven, betekent dat niet dat anderen dat niet doen.

Bij Atria kan men dit jaar terecht om te stemmen. Vanwege het 100 jaar kiesrecht van de vrouw, fungeert het Kennisinstituut voor Vrouwengeschiedenis en Emancipatie op 15 maart voor het eerst als stembureau.

Deze blog is geschreven door Nathalie van Regenmortel, stagiaire bij Atria.

• 100 jaar kiesrecht