Hermanna was freule, textielfabrikante, deelneemster aan de Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid (De Haag, 1898), en feministe.
Hermanna Elisabeth werd in 1851 als freule Trip in Harlingen geboren. Haar vader was jonkheer mr. Scato Trip (1807-1871). Hij was een van de nazaten van de familie Trip van het Trippenhuis in Amsterdam. Scato Trip was onder meer advocaat en controleur der belastingen. Haar moeder was Martha Cornelia Blok (1825-1867). De vader van haar echtgenoot – net als haar echtgenoot Johannes Hermanus Molkenboer (1809-1890) geheten – was directeur van de Nederlandsche Bank. Hij was getrouwd met Catharina Henriette Elisabeth Eijben (1814-1890).

Wie: Hermanna Molkenboer-Trip
Alternatieve naam: Hermanna Elisabeth Molkenboer-Trip
Geboortedatum: 25 oktober 1851
Geboorteplaats: Harlingen, Nederland
Sterfdatum: 11 mei 1911
Plaats van overlijden: Oldenzaal, Nederland

Het leven en werk van Hermanna Molkenboer-Trip

Hermanna Trip trouwde op 30 juni 1875 met Johannes Hermanus Molkenboer, een textielfabrikant in Oldenzaal. Molkenboer bracht een vermogen in van ca. 185.000 gulden. Hermanna ’s vermogen werd geschat op 800 gulden. Het is een voorbeeld van niet zo rijke adel die trouwt met vermogende niet-adel.

In augustus 1875 vestigde het paar zich in hun nieuwe patriciërshuis in Oldenzaal. Het echtpaar kreeg vier kinderen, twee dochters (Jet en Kee) en twee zonen (Scato en Johan). Toen Hermanna 41 jaar oud was overleed haar echtgenoot na een korte, ernstige ziekte. Hermanna Molkenboer bleef achter met haar vier kinderen van respectievelijk 16 (Jet), 14 (Scato), 13 (Johan) en 12 jaar (Kee) oud.

Tijdens de laatste jaren van haar mans leven had Hermanna Molkenboer al veel meegewerkt in de leiding van de fabriek. Na de dood van haar echtgenoot zette ze zijn fabriek voort. Volgens de fabrikanten in Twente en volgens de algemene opinie waren vrouwen zowel geestelijk als lichamelijk niet geschikt om een fabriek te leiden. En haar kinderen hadden ook een moeder nodig. Maar Hermanna bewees dat het toch mogelijk was. De fabriek gaf werk aan honderd arbeiders, ook dat zal haar gemotiveerd hebben om het werk voort te zetten. Ze bracht haar ideeën op een nuchtere manier in de praktijk. Hermanna Molkenboer schonk veel aandacht aan onderwijs aan de meisjes die in haar fabriek werkten. Dit onderwijs organiseerde ze, breidde het uit en bekostigde het. Deels kregen de meisjes een herhaling van het onderwijs dat ze al op de lagere school hadden genoten, daarnaast leerden ze naaien en breien. Er werd naar gestreefd de meisjes een huiselijk en veilig klimaat te geven naast de ruwe fabrieksomgeving.Het oogmerk was hen voor te bereiden op de zware taak van het moederschap. Hermanna Molkenboer was intelligent en eerlijk, ze hield haar financiën goed bij en ze was zuinig.

De fabriek had tevens een postorderbedrijf, waar men reformkleding, maar ook andere textielwaren – zoals een linnenuitzet – kon bestellen. Een groot deel werd geëxporteerd naar de overzeese gewesten.

De organisatrices van de Nationale Tentoonstelling voor Vrouwenarbeid (NTV) in 1898 hadden anderhalf jaar voor de opening van de NTV een uitnodiging gestuurd aan verschillende textielbedrijven in Twente. Op 30 juli 1897 reageerde Hermanna Molkenboer als enige positief en enthousiast op de uitnodiging om deel te nemen aan de Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid in 1898. Ze stuurde drie van haar arbeidsters naar de Tentoonstelling: de naaister en verkoopster Maria Hendrika Elisabeth Collet, de weefster en spoelster Geertruida Maria Gerritsen en de knipster en naaister Jansje Maartje de Ruiter. Daarnaast leverde ze ook diverse textielmachines.

De Nationale Tentoonstelling was niet alleen een kans om het werk van de textielfabriek te tonen, maar het betekende voor Hermanna Molkenboer tevens een kennismaking met de reformbeweging die opkwam, en de bijbehorende reformkleding. In haar nalatenschap zijn schriften gevonden waarin de opvattingen van de reformbeweging over kleding en gezondheid worden beschreven. Reeds in 1899, één jaar na de NTV, slaagde de firma Molkenboer erin de nieuwe stoffen voor de reformkleding te produceren en te leveren. Na twaalf jaar de fabriek geleid te hebben, droeg ze het bedrijf in 1904 over aan haar twee zonen.

Hermanna Elisabeth Molkenboer-Trip overleed op 11 mei 1911. Ze was toen zestig jaar oud.

Bronvermelding: Lizzy Wiggers-van Schoot : Hermanna Elisabeth Molkenboer-Trip: freule, fabrikante en feministe. Zutphen, 2010
Auteur biografie: Marianne Boere / Marjet Denijs
Website: Archief Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid 1898
Suriname en Nederlandse Antillen: Vrijverklaarde slaven (Emancipatie 1863), Voornamen: Catharina Henriette Elisabeth
Literatuur over:
– Hermanna Elisabeth Molkenboer-Trip : freule, fabrikante en feministe / Lizzy Wiggers-van Schoot. (2010)
– Jonkvrouw Hermanna Elisabeth Molkenboer-Trip : een praktische feministe? / Lizzy Wiggers-van Schoot. (2009)
– Souvenir aan de Nationale tentoonstelling van Vrouwenarbeid : de industriezaal : verslagen van fabrieken en werkplaatsen waar vrouwen arbeiden op de tentoonstelling vertegenwoordigd / Marie Sparnaay. (1898)
Archieven: Archief NationaleTentoonstelling van Vrouwenarbeid 1898 : digitaal te raadplegen bij Atria