Betsy Perk was schrijver en oprichter van de ‘Algemeene Nederlandsche Vrouwenvereniging ‘Arbeid Adelt’ (1871), oprichter en redacteur van het weekblad ‘Ons Streven‘, en redacteur van o.a. het tijdschrift ‘Onze roeping‘. Ze werd geboren als Christina Elizabeth Perk als de dochter van Adrianus Perk, graanhandelaar, en Lessina Elizabeth Visser. Haar moeder overleed reeds in 1835.

Wie: Betsy Perk
Alternatieve naam: Christina Elizabeth Perk, Liesbeth van Altena, Philemon, Spirito
Geboortedatum: 26 maart 1833
Geboorteplaats: Delft, Nederland
Sterfdatum: 30 maart 1906
Plaats van overlijden: Nijmegen, Nederland

Het leven en werk van Betsy Perk

Betsy Perk, collectie Atria (rec.nr.: 3797) copyright: J. A. Schotel

Voor meisjes was het in die tijd nog niet gebruikelijk om onderwijs te volgen, maar Betsy kon zich wel ontwikkelen binnen het gezin. Zij begon haar schrijversschap met het publiceren van sprookjes. Vervolgens kwam in 1864 haar eerste roman – Een kruis met rozen – uit. Haar schrijversschap zette ze ook in om de positie van de vrouw te verbeteren; ze richtte een weekblad voor de vrouw op, ‘Ons Streven‘ (1870-1878). Omdat ze zich daarin onvoldoende kon uiten, begon ze een nieuw vrouwenblad: ‘Onze Roeping‘ (1870-1873). Belangrijke onderwerpen in dit tijdschrift waren o.a. de kansen van vrouwen op onderwijs, scholing en betaald werk. De Frans-Duitse oorlog van 1870 inspireerde haar tot de oprichting van de ‘Algemeene Nederlandsche Vrouwenvereniging ‘Arbeid Adelt’ (1871), met als doel het lot te verbeteren van onbemiddelde vrouwen uit de beschaafde stand. De vereniging riep vrouwen op haar kunstnijverheid te benutten. De producten die daaruit voortkwamen werden verkocht in de afdelingen. Daartoe werden onder andere tentoonstellingen georganiseerd, waarbij Betsy Perk eiste dat de namen van de handwerksters werden genoemd; degenen die dat per se niet wilden scheidden zich af en verenigden zich in 1872 in de Algemeen Nederlandsche Vrouwenvereeniging ‘Tesselschade’, opgericht door Jeltje de Bosch Kemper. Door alle onaangenaamheden gaf Perk haar voorzitterschap op, maar werd vervolgens tot ere-voorzitter benoemd. Na 1881 schreef Betsy vooral historische romans. Zij overleed in Nijmegen, op 30 maart 1906.

Websites: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland
Tesselschade Arbeid Adelt
Wikipedia Betsy Perk
Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
Biografisch Woordenboek Gelderland – Betsy Perk
Biografisch Portaal van Nederland

Publicaties van Betsy Perk

– Jacques Perk : geschetst voor ’t jong Nederland der XXe eeuw : eerste stuk (1902)
– Uit het roode boek, van den laatsten der ridders (Maximiliaan, voogd der Nederlandsche gewesten) (1887)
– Strijd binnenshuis : Vrouwenkiesrecht : novelle (1880)
– De laatste der Bourgondiërs in Gent en Brugge 1477-1841 (1880)
– Mijn ezeltje en ik : een boek voor vriend en vijand (1874)
– De vraag is het doel der Algemeene Nederlandsche Vrouwenvereeniging “Arbeid Adelt” wel uitvoerbaar? : Beantwoord (1871)

Alle bovenstaande boeken van Betsy Perk zijn in te zien in de bibliotheek van Atria, collectie IAV.

Literatuur over Betsy Perk:
– Betsy Perk disputes the boundaries of feminine spheres : the strategical use of the concept ‘odd woman’ in debates about schooling for girls, 1860-1870, the Netherlands / Anna Tijsseling. (2001)
– Betsy Perk : feministe en schrijfster : een onderzoek naar de verbondendheid van haar persoonlijke, feministische en literaire bestaan / Lilian Leunissen. (1992)
– “Van Koeriersterspad tot Klompéstraat” : tentoonstellingsboekje / Marja de Groot (samenst.). (1992)
– De vrouwenkwestie bij Elise van Calcar en Betsy Perk : een onderzoek naar de houding ten opzichte van maatschappelijke onderzoek naar de houding ten opzichte van maatschappelijke macht en zedelijke invloed van vrouwen in literair en buiten-literair werk van Elise van Calcar en Betsy Perk / Ans van Dalen. (1988)
– Betsy Perk, pionierster van de burgelijke vrouwenbeweging / Tity de Vries. (1977)
– Delftse vrouwen van vroeger door Delftse vrouwen van nu. (1975)
– Nooit van gehoord! : twaalf stiefkinderen van de Nederlandse beschaving / Wim Zaal. (1974)
– Baanbreeksters. – Amsterdam : Nederlandse Vrouwenbeweging (1960)
– Enkele bijzonderheden uit het leven van Betsy Perk / A. Delbaere-Jiskoot. (1941)
– Nederlandsche Bellettrie 1857-1876. Kritieken dl. 3 / Cd. Busken Huet. (1876)
– De moderne Judith : allerhandebundeltje / Mina Krüseman. (1873)