Willemijn Posthumus-van der Goot was de eerste vrouwelijke econoom van Nederland. Ze was feministe en medeoprichtster van het Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging (IAV, het latere IIAV, huidige Atria).
Willemien Hendrika van der Goot was de dochter van Fiepko van der Goot, ingenieur, en Elisabeth Marijna Castens, huisvrouw. Op 7 januari 1931 trad zij in het huwelijk met Nicolaas Wilhelmus Posthumus, (1880-1960), historicus. Zij kregen samen één dochter. In 1951 scheidden zij van tafel en bed.
Lees ook onze Special over Willemijn Posthumus-van der Goot.

Wie: Willemijn Posthumus-van der Goot
Alternatieve naam: Willemien Hendrika van der Goot, Willy van der Goot, Lil van der Goot, Peggy Vlug
Geboortedatum: 2 mei 1897
Geboorteplaats: Pretoria, Zuid-Afrika
Sterfdatum: 16 januari 1989
Plaats van overlijden: Amsterdam, Nederland

Het leven en werk van Willemijn Posthumus-van der Goot

Willemijn Posthumus-van der Goot (geboren als Willemien Hendrika van der Goot) was de eerste vrouwelijke econoom in Nederland en was één van de oprichtsters van het Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging (IAV).

Opleiding

Willemijn groeide samen met haar zus op in Batavia (het huidige Jakarta), waar zij de HBS volgde en een onderwijsakte Frans haalde. Daarna ging zij een aantal jaren (waarschijnlijk 1914 – 1919) naar Zwitserland waar zij in een meisjesinternaat woonde en studeerde. Zij koos daarna voor de studie economie aan de Nederlandsche Handels-Hoogeschool in Rotterdam, waar zij in 1919 startte. Op 11 december 1930 promoveerde zij als eerste vrouw in Nederland tot doctor in de economie, op het proefschrift ‘De besteding van het inkomen. Het indexcijfer van de kosten van levensonderhoud‘. Ze ging hierin uit van een specifiek vrouwelijke inbreng. Ze waardeerde de huis-tuin-en-keuken-aanpak, de aandacht voor het menselijke en voor het detail. Zij gaf de voorkeur aan activiteiten die van onderaf in gang werden gezet.

“Het is goed om energie te besteden aan het werken aan de basis. Dan krijg je uiteindelijk zoveel indirecte macht, dat de politiek niet meer om je heen kan.”

Dit principe werkte inderdaad in de jaren-’30 bij het protest tegen de geplande wetswijziging van minister Romme van Sociale Zaken. Hij wilde een algemeen verbod op betaald werk voor gehuwde vrouwen. Posthumus-van der Goot organiseerde samen met haar vriendin Mies Boissevain-van Lennep een campagne met een briefkaartenregen, waardoor de minister overstelpt werd door protestkaarten. De wet is er niet gekomen.

Vrouwen aan de basis gaf zij een stem tijdens haar dagelijkse radiorubriek ‘Een kort gesprek van Vrouw tot Vrouw‘ (1936-1952). Zij vertelde de verhalen van anonieme vrouwen over een belangrijk voorval in hun leven. Hoewel de boodschap vaak serieus was, probeerde zij er altijd humor in te brengen. Zij stond in 1949/50 aan de wieg van de International Association of Radio Women (IARW), waarvan zij tot 1956 voorzitster was.

Eerste vrouwelijke doctor in de economie

Posthumus hield meer van feiten en statistieken dan van theorieën. Ze schreef haar proefschrift over ‘De besteding van het inkomen : het indexcijfer van de kosten van levensonderhoud‘. Hiermee werd zij in 1930 de eerste vrouwelijke doctor in de economie van Nederland.

Om haar meningen met feiten te kunnen staven had zij behoefte aan goede en veelzijdige informatie over vrouwen. Daarom werkte zij in 1935 met Johanna Naber en Rosa Manus mee aan de oprichting van het Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging (IAV). Na de Tweede Wereldoorlog werd zij voorzitster, omdat Rosa Manus die voorheen voorzitster was, omgekomen was in een concentratiekamp.

Auteur en redacteur

Posthumus-van der Goot werkte als medeauteur en redacteur mee aan het boek ‘Van moeder op dochter : het aandeel van de vrouw in een veranderende wereld‘. Hierin stond de geschiedenis van de Nederlandse vrouwenbeweging beschreven, vanaf de Franse tijd tot 1948. In latere drukken beschreef zij de periode tot 1968.

Willemijn zag een belangrijke rol weggelegd voor vrouwen bij het bereiken en behouden van vrede. Vrede kon volgens Willemijn alleen ontstaan door contacten tussen mensen en hun samenwerking. Ze was al voor de Tweede Wereldoorlog lid van de Rassemblement Universel pour la Paix (RUP). Om de vrouwelijke weg naar vrede te kunnen onderzoeken richtte Posthumus-van der Goot in 1967 binnen de International Peace Research Organisation een nieuwe afdeling op: het International Scientific Institute for Feminine Interpretation (ISIFI). Tijdens de Tweede Wereldoorlog hielp zij bij het vinden van onderduikgezinnen voor joodse kinderen en nam zij zelf ook een kind op.

Afgezien van de organisaties die al genoemd zijn, was Posthumus actief betrokken bij een groot aantal andere organisaties:

• Vereeniging voor Vrouwenbelangen en Gelijk Staatsburgerschap (VVGS)
• De Huishoudraad: oprichtster (1950)
• Het Marie Jungius Fonds
• Adviesbureau Van Vrouw tot Vrouw: oprichtster (1951)
• Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen
• Vereniging voor Vrouwen met Academische Opleiding (VVAO)
• Bond van Vrouwen werkzaam in Bedrijf en Beroep
• Nederlands Vrouwen Initiatief Comité Wereldjaar Internationale Samenwerking (VICWIS)

Voor al haar werk werd Posthumus in 1982 benoemd tot officier in de orde van Oranje Nassau.

Willemijn Posthumus-van der Goot overleed op 16 januari 1989.

Bronvermelding: biomap 1439 in bibliotheek Atria
Auteur biografie: Mattanja Schwencke
Websites: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland – biografie Willemijn van der Goot
Biografisch Woordenboek van Nederland – biografie Posthumus-van der Goot

Publicaties van Willemijn Posthumus-van der Goot

• Aletta Jacobs : pionierswerk naar alle kanten (1975)
• De besteding van het inkomen : het indexcijfer van de kosten van levensonderhoud (1930)
• Onderzoek naar den arbeid der gehuwde vrouw in Nederland (1938)
• Vrede met een menselijk gezicht : handboekje (1973)
• Van moeder op dochter : de maatschappelijke positie van de vrouw in Nederland vanaf de Franse tijd / J. Brok-ten Broek, P.M. Franken-van Driel, E.A. Heringa-van Ruth, Clara M. Meijers, W.H. Posthumus-van der Goot (red.), Anna de Waal (red.). (1977)

Literatuur over:
– Dochter van de eerste feministische golf : Mevrouw dr. W.H. Posthumus- Van der Goot (2 mei 1897-16 januari 1989) / Maria Grever In: Lover (1989)
– Interview met mevrouw W.H. Posthumus-van der Goot : ‘De generatie van de verwende meisjes’ / Mirjam Elias In: Jaarboek voor vrouwengeschiedenis (1981)
– Van onze oudtantes : vijf historie-schrijfsters in woord en beeld / Maria Grever, Lilian van den Heuvel, Irene Verhiel, [et al.]. (1987)
– Van vrouw tot vrouw : de vrouwenrubrieken van de AVRO onder leiding van dr. W.H. Posthumus-van der Goot, 1936-1952 / Marjolein Zaal. (1991)

Archieven:
Archief Posthumus-van der Goot, Willemijn Hendrika (1897-1989) (Atria)