Trans personen zijn in relatief korte tijd een stuk zichtbaarder geworden in de Nederlandse media, zowel in de geschreven pers als op televisie. Het is niet zozeer de frequentie maar juist de inhoud van mediarepresentatie die moet veranderen.

Om dit te bewerkstelligen moeten er bruggen worden gebouwd tussen de transgendergemeenschap en Nederland medialand. Het actieonderzoek waar deze rapportage verslag van doet, heeft onderzocht wat de beste manier is om dit te doen. Het project heeft daarnaast de eerste brug geslagen, door mediaprofessionals en trans personen bijeen te brengen en een inhoudelijke uitwisseling van ervaringen en perspectieven op transgender thematiek tot stand te brengen.

Transgender in Nederlandse media

Uit eerder onderzoek van Atria (2017) blijkt dat de aandacht voor het thema van transgender in Nederlandse media (tussen 1991-2016) sterk is toegenomen en dat deze verhoogde aandacht allerlei mogelijkheden biedt voor de emancipatie van transgender mensen in Nederland: “een toenemende zichtbaarheid zou tot meer begrip kunnen leiden en tot ‘mainstreaming’ van wat eerder als vreemd of bedreigend gezien werd, waardoor de acceptatie in de samenleving toeneemt”.

Huidige mediarepresentatie

Dit onderzoek gaat in op de volgende vragen:

• Hoe wordt de huidige mediarepresentatie van trans personen op dit moment door de transgemeenschap in Nederland ervaren?
• Wat kan er volgens trans personen worden verbeterd aan de mate en wijzen van representatie van trans personen?
• Aan welke (professionele) kaders zijn mediaprofessionals verbonden, wat voor beperkingen brengen deze kaders met zich mee?
• Welke mogelijkheden zien de mediaprofessionals om binnen deze kaders de beeldvorming rondom transgender meer open, positief en divers te maken?
• Welke concrete oplossingen zijn er voor handen om dit te bereiken?

Diversiteit in trans personen en thematiek

Er is een aanzienlijke overlap tussen mediaprofessionals en trans personen wat betreft de problemen die zij signaleren in de representatie van transgender in de media. Naast de toon en mate van nauwkeurigheid, wordt het media verweten dat zij te weinig diversiteit in trans personen laten zien. Ook is meer diversiteit in transgender thematiek wenselijk. De focus ligt in zowel geschreven als televisiemedia te sterk op sensationele verhalen, vaak met een nadruk op het negatieve: trans personen die worden gediscrimineerd, slachtoffer zijn van geweld of kampen met psychische problemen. Tijdens de interviews met individuele televisiemakers en journalisten bleek het merendeel van de respondenten geïnteresseerd te zijn in een bredere, minder eenzijdige representatie van transgender thematiek, en dus op één lijn te zitten met de geïnterviewde trans personen wat betreft het thema diversiteit.

Sleutelfiguren

Journalisten en mediamakers zijn sleutelfiguren in het tot stand brengen van een bredere blik op transgender thematiek in medialand. Om mediaprofessionals mee te krijgen in deze verandering is het van belang dat zij:

• toegang krijgen tot juiste en genuanceerde informatie over transgender thematiek
• toegang vinden tot (ervarings-)experts
• in aanraking komen met nieuwe, originele invalshoeken over de transgender thematiek, die kunnen leiden tot mediacontent die hun lezers- en kijkerspubliek aanspreken

Bruggen bouwen tussen Trans* en de media

In dit rapport wordt een verandertheorie gepresenteerd waarin het bouwen van bruggen tussen Trans* en de media centraal staat. Deze verandertheorie beoogt de volgende veranderingen teweeg te brengen:

• het verbeteren van terminologie en taalnuances
• het verhogen van diversiteit in thematiek en benadering
• het verhogen van diversiteit in gerepresenteerde personen
• en het verbeteren van de mediavaardigheid van trans personen

Lees de volledige rapportage: Trans* gender in / & de media

Samenwerkende organisaties

Deze rapportage doet verslag van het actieonderzoek dat onderdeel is van het project ‘Bruggen Bouwen’, uitgevoerd door de samenwerkende organisaties: Transgender Netwerk Nederland, Stichting T-Image, Universiteit Leiden en Atria.

Dit rapport is mede tot stand gekomen met subsidie van het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen.

Lees ook: Factsheet Transgender en beeldvorming in Nederland