De rol van de media in de aanpak van huiselijk geweld
Van 3 t/m 6 november was de Derde wereldconferentie vrouwenopvang in Den Haag. Een indrukwekkend congres met zeer interessante sprekers zoals koningin Maxima, maar ook actrice Ashley Judd. De bezoekers kwamen uit alle werelddelen, allen met één doel: het aanpakken van geweld tegen vrouwen. Het mooie was ook dat wij het met zijn allen er over eens waren dat vrouwen kwetsbaar zijn en beschermd dienen te worden.
Ik was trots om zoveel sterke vrouwen bij elkaar te zien. En nog trotser op de mannen die aanwezig waren en zich inzetten voor vrouwen, zoals dr. Mukwege. Dr. Mukwege is een gynaecoloog en mensenrechtactivist uit Congo. Hij is in 2009 genomineerd voor de Nobelprijs. Dr. Mukwege behandelt vrouwelijke slachtoffers die fysiek maar ook mentaal beschadigd zijn als gevolg van geweld. Hij heeft meegemaakt hoe vrouwen in oorlogen gebruikt en misbruikt worden: “It is a method of torture. It is a way to terrorize the population. When I see some of the injuries on the women and children, I realise this type of violence has little to do with sex and much more with power. It is a type of terrorism.”
Hoe worden vrouwen in kranten afgebeeld?
Naast het plenair programma heb ik verschillende workshops bezocht. Wat mij bijgebleven is, is de rol van de media. Onderzoeker Niraï Melis bestudeerde samen met Mediaplatform Vaker in de Media hoe vrouwen en mannen in de media worden geportretteerd. Dit heeft invloed op hoe vrouwen worden gezien, maar ook hoe wordt gecommuniceerd met vrouwen. Zij analyseerde Nederlandse kranten en bekeek foto’s van mannen en van vrouwen. De resultaten waren erg interessant, maar zeker niet positief. Vrouwen worden vaak op een traditionele manier afgebeeld: sexy, mooi met een lach. Er waren nauwelijks foto’s van vrouwen die aan het werk waren. Ik had niet verwacht dat het zo erg was. Maar onderweg naar huis was viel het me inderdaad op dat de meeste vrouwen op reclameposters lachend en sexy waren afgebeeld. Zo ook op de reclameposter van het parfummerk Want van Dsquared, waarbij een vrouwelijk model op verschillende sexy manieren wordt uitgebeeld terwijl ze een lolly likt. Op deze manier wordt verwacht van vrouwen dat ze altijd lief, zacht en aantrekkelijk zijn en mogelijk ook door mannen niet serieus worden genomen. Vrouwen kunnen op deze manier worden gezien als lustobjecten. Uit onderzoek blijkt dat sexy foto’s van vrouwen in de media het risico op (seksueel) geweld tegen vrouwen en meisjes vergroot.[1]
Het verhaal van Rosy Batty
De media kan ook op een positieve manier worden ingezet. Zo is er in Australië een project waarbij er samengewerkt wordt met de media om aandacht te vragen voor geweld tegen vrouwen: vrouwelijke slachtoffers vertellen wat zij hebben meegemaakt. Bijvoorbeeld het verhaal van Rosy Batty, zij was getrouwd en had een 11-jarig zoontje Luke Batty. Voor de buitenwereld was het een normaal gezin met een mooi huis. Maar Rosy Batty was jarenlang slachtoffer van partner geweld. Haar zoontje was getuige hiervan. Hij probeerde haar te beschermen tegen het geweld. Zo probeerde hij zijn vader van zijn moeder weg te trekken. Rosy kon het niet meer aan en beëindigde de relatie. Maar toen gebeurde het ondenkbare, Luke Batty wordt tijdens een cricket training, in bijzijn van andere kinderen, doodgeslagen door zijn vader. De hele gemeenschap was geschokt. Rosy was gebroken.
Veel vrouwen zullen zich herkennen in het verhaal van Rosy. En dat is het mooie van je verhaal delen met anderen. Slachtoffers leren van elkaar, voelen zich niet meer eenzaam. Maar het meest belangrijke is dat vrouwen, familieleden maar ook hulpverleners alert zijn op signalen van partnergeweld en bewust zijn van de tragische gevolgen.
Het zou mooi zijn als dit initiatief ook door de Nederlandse media wordt overgenomen maar nog mooier als huiselijk geweld wordt voorkomen.
[1] Hatton, E., & Trautner, M. N. (2011). Equal opportunity objectification? The sexualization of men and women on the cover of Rolling Stone. Sexuality & culture, 15(3), 256-278.