Terugblik symposium Gender based violence and human rights
Op 8 december 2017 vond het symposium Gender based violence and human rights plaats aan de Universiteit van Amsterdam. Internationale sprekers reflecteerden op de belangrijkste ontwikkelingen en prioriteiten op het gebied van bestrijding van gendergerelateerd geweld. Belangrijke kwesties werden aan de orde gesteld, inzichten en ervaringen werden gedeeld. Met meer dan 80 deelnemers was het symposium een groot succes.
Uiterst actueel
Ook de aanwezigheid van een groot aantal organisaties uit het maatschappelijke middenveld benadrukte de uitzonderlijk geslaagde timing van het symposium. De discussies rondom #NotOkay #MeToo en #IHave maakten het symposium uiterst actueel. Bovendien moet Nederland in 2018 rapporteren in hoeverre de verplichtingen die uit de Istanbul Conventie voortkomen worden nageleefd. Er was dus alle reden dus om stil te staan bij de betekenis daarvan.
Het symposium werd georganiseerd door Atria in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam, en is mogelijk gemaakt met de steun van de het Amsterdam Institute for Social Science Research en de gemeente Amsterdam.
Geweld tegen vrouwen
Geweld tegen vrouwen is een van de meest voorkomende en ernstige schendingen van fundamentele rechten van vrouwen wereldwijd. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) maakt tenminste een op de drie vrouwen en in alle culturen ooit een ernstige vorm van fysiek of seksueel geweld mee. In de meeste gevallen gaat het om mishandeling of verkrachting binnenshuis, door de (ex-)echtgenoot, een familielid of goede bekende. Maatschappelijke genderongelijkheid en normen die geweld tegen vrouwen bagatelliseren of zelfs legitimeren houden het geweld in stand. Tegelijkertijd nemen de protesten toe, bijvoorbeeld met de campagnes #NotOkay, #MeToo en #IHave.
Istanbul Conventie
De erkenning dat geweld tegen vrouwen een schending is van internationale mensenrechten is een historische mijlpaal. Nadrukkelijk is vastgelegd dat de overheid de plicht heeft om vrouwen als burgers tegen dit geweld te beschermen en vooral: om het te voorkómen. De Istanbul Conventie van de Raad van Europa is het meest recente verdrag waarin in detail is vastgelegd wat dat concreet betekent. Nederland moet in 2018 rapporteren in hoeverre het die plichten nakomt. De Istanbul Conventie van de Raad van Europa is het verdrag over de preventie en bestrijding van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld. Uit het symposium kwam naar voren dat internationale jurisprudentie en bewustzijn over de Istanbul Conventie van belang is.
Internationale sprekers
Tijdens het symposium op 8 december werd ingegaan op wat mensenrechten betekenen in de aanpak van gendergerelateerd geweld. Nationale en internationale experts lieten hun licht schijnen op de belangrijkste mondiale ontwikkelingen.
De sprekers op dit symposium waren:
Renée Römkens – Professor Gender Based Violence, University of Amsterdam. Opening lecture “The powers of international law and un/intended consequences”
Rosa Freedman – Professor of Law, Conflict and Global development, University of Reading (United Kingdom): “The UN, Human Rights, Women and Gender-Based Violence: From the Universal Declaration on Human Rights to the Present Day”
Rashida Manjoo – Professor International Human Rights Law, University of Cape Town; former UN Special rapporteur on Violence against women: “Violence against women: the quest for political accountability through normativity and legality”
Elizabeth Odio Benito, former Minister of Justice Costa Rica and former judge of the International Criminal Court: “My Experience in Three International Tribunals”
Rosa Logar (Austria) Member of the GREVIO monitoring committee of the Council of Europe Istanbul Convention. “Coming into force: the Istanbul Convention as a new HR-instrument to prevent violence against women and domestic violence”
Fleur van Leeuwen (Netherlands & Istanbul) Senior affiliated researcher/Atria: “Gender trouble: domestic violence at the European Court of Human Rights”
Ineke Boerefijn (Netherlands) coordinating policy advisor, Netherlands Institute for Human Rights: “Invoking the Istanbul Convention before Dutch courts”
Bovendien is het doorbreken van de stilte en de normalisering van gendergerelateerd geweld cruciaal. De #metoo discussie en het podium dat hiermee werd gecreeerd voor sociale erkenning van onrechtvaardigheid vormde een historische omslag. Het is echter ook aan overheden en instanties gendergerelateerd geweld als een maatschappelijk probleem aan te pakken.
