Deze activistische initiatieven strijden voor abortusrecht

blog Deze activistische initiatieven strijden voor abortusrecht

Abortus, het strijdtoneel van vrouwenrechten, is weer een hot topic geworden. Wereldwijd staan abortuswetten onder druk. Dichter bij huis is het platform Zorg voor Leven gestart met verspreiding van een ‘anti-abortusflyer’. Onder meer in de Nederlandse brievenbus.

Gelukkig zijn er meerder initiatieven in Nederland die zich inzetten voor het behoud van abortusrechten. Wie zijn deze organisaties en wat kunnen ze precies betekenen met betrekking tot abortusrecht?

De Bovengrondse

De Bovengrondse is een feministische organisatie die zichzelf een doetank noemt. Deze activisten strijden door middel van acties naar meer gelijkheid. Het initiatief Abortusbuddy’s richt zich op het veilig en ongestoord kunnen bezoeken van abortusklinieken. Anti-keuze-organisaties als ‘Schreeuw om leven’ proberen kwetsbare mensen voor klinieken te overtuigen geen abortus te nemen of zogenaamd ‘hulp’ aan te bieden met het doel de abortus te stoppen door onjuiste informatie te verschaffen. Het Humanistisch Verbond en het Nederlands Genootschap van Abortusartsen steunen De Bovengrondse hierin. Het project zorgt ervoor dat vrijwilligers getraind worden om mensen te begeleiden naar de abortuskliniek. Meer info: debovengrondse.nl

Abortion Network Amsterdam

Dit netwerk is opgezet door vrijwilligers om zwangeren te steunen die geen toegang hebben tot een veilige abortus. Bijvoorbeeld omdat abortus in het tweede trimester illegaal is in hun land. Dit netwerk helpt mensen door hen te ondersteunen bij het kiezen van een kliniek en het maken van een afspraak. En zorgt er daarnaast voor dat alle documenten in orde zijn. Ook biedt deze organisatie hulp bij het verzorgen van vervoer, een onderkomen en een tolk. Kliniekbezoekers worden – indien gewenst – vergezeld naar de kliniek. Meer info: anamsterdam.noblogs.org

Bureau Clara Wichman

Bureau Clara Wichmann werkt aan gelijkheid door onderzoek en het voeren van rechtszaken die bijdragen aan de juridische positie van gemarginaliseerden. De focus is de abortuspil die genomen kan worden in de eerste negen weken van een zwangerschap. In Nederland is het strafbaar om als huisarts de abortuspil voor te schrijven. Dit bureau zet zich in om dit te decriminaliseren en de abortuspil zo toegankelijker te maken. Meer info: clara-wichmann.nl

Choice for Youth & Sexuality

Deze organisatie zet zich ook in voor het decriminaliseren van de abortuspil, maar werken ook de verspreiding van onjuiste informatie door anti-keuze-organisaties tegen door correcte en volledige informatie te verspreiden met de campagne #IkKies. Meer info: choiceforyouth.org

Humanistisch verbond

Het Humanistisch Verbond streeft naar een samenleving waarin iedereen vrij is om zelf persoonlijke invulling tegeven aan liefde, leven, denken en dood. En bovenal een samenleving waarin iedereen gelijkwaardig behandeld wordt. In reactie op de Week van het Leven heeft het Humanistisch Verbond speciale stickers ontworpen met daarop: ‘Ja voor vrije keuze’ en ‘Nee tegen anti-abortusreclame’, die men online kan bestellen op de website. Meer info: www.humanistischverbond.nl

Deze lijst is natuurlijk niet uitputtend. Bovendien zijn er ook Nederlandse organisaties die zich internationaal inzetten voor het recht op abortus zoals She Decides van Rutgers, opgezet door Lilianne Ploumen of het initiatief Women on Waves, opgericht door abortusarts Rebecca Gomperts. Deze organisatie biedt anticonceptiemiddelen, voorlichting en veilige abortussen aan op een schip op internationale wateren. Zolang dit soort organisaties en initiatieven nodig zijn, is Nederland nog niet klaar met het vechten voor het recht op veilige en toegankelijke abortus, dat dus lang niet zo vanzelfsprekend is als soms gedacht wordt.

Training Abortusbuddy’s bij De Bovengrondse. (c) Deniece Brouwer

Waarom het recht op abortus belangrijk is

Er zijn drie hoofdredenen waarom het recht op abortus belangrijk is.

1. Het recht op zelfbeschikking

Wat er in iemands baarmoeder gebeurt is de zaak van diegene alleen. Dit heeft te maken met het fundamentele recht op zelfbeschikking. Een zwangerschap heeft een allesomvattende invloed op het lichaam. Wanneer je zwanger bent, kun je niet weglopen van je zwangerschap in tegenstelling tot degene die jou zwanger heeft gemaakt. Dat is het verschil tussen de twee mensen die betrokken zijn bij de zwangerschap en dat maakt dat degene met de baarmoeder het ultieme recht heeft om te beslissen wat er gebeurt.

2. Financiële ongelijkheid

Wanneer iemand ongewenst zwanger is en geen recht heeft op (toegankelijke) abortus, komt deze persoon terecht in een vicieuze cirkel van financiële ongelijkheid. Caroline Criado Perez schrijft in haar boek Onzichtbare vrouwen dat er een systematische ongelijkheid is in de maatschappij. Ook wanneer er geen sprake is van zwangerschap, spelen deze structuren een rol. Denk bijvoorbeeld aan de loonkloof en de dominantie van cis-mannen op hoge posities.

Criado Perez heeft het ook over de ongelijke verdeling van onbetaald werk. Vrouwen zijn gemiddeld hoofdverantwoordelijk voor zorgtaken en het huishouden. Hierdoor kunnen zij minder betaald werk dan mannen. Wanneer zij daarbovenop ook geen recht op abortus hebben, wordt deze situatie alleen nog maar verergerd. Een ongewenste zwangerschap betekent in de meeste landen namelijk verlies van inkomen in de periode waarin niet gewerkt kan worden. Na de geboorte van het kind groeit het onbetaalde werk –zorgtaken en het huishouden – exponentieel. Zolang zwangeren geen volledige zeggenschap over hun lichaam hebben en dus beperkt worden in de keuze voor abortus, blijft deze cirkel van ongelijkheid in stand.

Wanneer iemand ongewenst zwanger is en geen recht heeft op (toegankelijke) abortus, komt deze persoon terecht in een vicieuze cirkel van financiële ongelijkheid.

3. Het tegengaan van onveilige abortussen

Tot slot nemen onveilige abortussen toe wanneer er geen recht op abortus is. Abortussen worden dan niet in klinieken uitgevoerd, maar op provisorische, niet medisch verantwoorde wijze. Hierbij lopen personen die kiezen voor een abortus een aanzienlijk risico op complicaties of zelfs overlijden. Ook bij deze reden is het evident dat dit alleen mensen met een baarmoeder treft en de onveiligheid van vrouwen en andere gemarginaliseerde genders vergroot.

Daarnaast is het niet onbelangrijk te vermelden dat de drie factoren met elkaar samenhangen en bovendien intersectioneel benaderd moeten worden. Het gebrek aan zelfbeschikking, financiële ongelijkheid en de risico’s die horen bij een onveilige abortus treffen bijvoorbeeld arme mensen en mensen van kleur het vaakst. Onderdrukkende structuren staan in relatie tot elkaar. Zo gaan armoede en huidskleur vaak hand in hand omdat mensen van kleur structureel minder betaald krijgen, minder hoogopgeleid kunnen worden (doordat zij minder te besteden hebben) en minder kansen krijgen. Het intersectioneel benaderen van het recht op abortus betekent dat er gekeken moet worden naar de manieren waarop het voor bepaalde groepen (armere mensen, mensen met een beperking) moeilijker is om naar een kliniek te gaan.

Streven naar keuzebeperking

Tot slot moet vermeld worden dat het recht op abortus niets te maken heeft met je persoonlijke mening over abortus. Het gaat daarentegen om keuzevrijheid.

Daarom noem ik zogenaamde ‘pro-life’-organisaties liever anti-abortus- of anti-keuze-organisaties.

Zij streven naar keuzebeperking, terwijl organisaties die zich inzetten voor het recht op abortus strijden voor keuzevrijheid: de keuze om het leven zo in te richten als je zelf wenst.

Noot over inclusief taalgebruik

Het recht op abortus is van toepassing op mensen met een baarmoeder en niet op ‘vrouwen’. Er zijn namelijk ook intersekse personen, transgender mannen en mensen die zich identificeren als non-binair, genderfluïde of genderqueer, die een baarmoeder hebben. Het is belangrijk dat we ons bewust zijn van ons taalgebruik en abortus niet automatisch koppelen aan ‘vrouwen’. Beter is dus: ‘mensen met een baarmoeder’ of ‘zwangeren’. De genoemde groepen zijn gemarginaliseerd en door inclusief taalgebruik wordt het bewustzijn vergroot over het feit dat niet alle vrouwen een baarmoeder hebben en dat niet iedereen met een baarmoeder vrouw is.

Mojdeh Feili heeft de master English Literature in a Visual Culture afgerond en heeft zich tijdens haar studie gericht op gendervraagstukken en feministische literatuur. Haar specialiteit is Amerikaanse literatuur, specifiek van het tijdperk rond de tweede feministische golf en de seksuele revolutie. Ze vindt dat literatuur een laagdrempelige manier biedt om nieuwe perspectieven te ontwikkelen op belangrijke maatschappelijke onderwerpen.

Delen:

Gerelateerde artikelen