Op veel plekken wordt naar je sekse gevraagd. Maria is iemand die zich hier aan stoort:

“Ik vind het vervelend dat ik steeds moet aangeven dat ik een vrouw ben, ook als dat er niets toe doet. Wat gaat het iemand aan wat ik in mijn onderbroek heb zitten? Ik hoef mijn religie of etnische achtergrond toch ook niet steeds door te geven? En als ze me een brief willen sturen kunnen ze prima gewoon mijn naam gebruiken in plaats van Geachte mevrouw”.

Vaak vindt sekseregistratie plaats vanuit gewoonte; er is dan geen goede reden om naar sekse te vragen. Je kunt zeggen dat het gebruik van dit specifieke persoonsgegeven niet noodzakelijk is voor het doel dat de organisatie voor ogen heeft. In zulke gevallen is er sprake van onnodige sekseregistratie.

Redenen om onnodige sekseregistratie te verminderen

Er zijn verschillende redenen waarom het belangrijk is om onnodige sekseregistratie te verminderen.

• Vanuit het oogpunt van privacy is het belangrijk om geslacht/sekse alleen in gevallen te registreren wanneer dat nodig is. Onnodige registratie van persoonskenmerken is dus onwenselijk vanuit dit perspectief.

• Niet iedereen herkent zich in de indeling ‘man of vrouw’ en voor deze mensen, zoals trans en intersekse personen, is deze registratie onprettig en onvrij.

• Ten derde draagt sekseregistratie bij aan het in stand houden van stereotypen en gendernormen die voortkomen uit de indeling in ‘man’ en ‘vrouw’. Deze indeling en registratie impliceert dat er wezenlijke verschillen zijn tussen mannen en vrouwen, terwijl dit in veel situaties niet het geval is.

• Tot slot zorgt het terugdringen van sekseregistratie ervoor dat dataverwerking op termijn efficiënter en doelmatiger wordt. Het vermindert de hoeveelheid opgeslagen data.

Toolkit onnodige sekseregistratie ter ondersteuning

Hoe ziet het terugdringen van onnodige sekseregistratie er in de praktijk uit? Om organisaties hierbij een helpende hand te bieden, hebben Atria en Transgender Netwerk Nederland (TNN) de Toolkit Onnodige Sekseregistratie ontwikkeld. In de Toolkit bevinden zich handreikingen voor:

• de nationale overheid
• gemeenten
• bedrijven

Hierin wordt uitgelegd wanneer sekseregistratie verplicht is of nodig kan zijn, en wanneer zij onnodig is. Ook komen goede voorbeelden aan bod van organisaties die al stappen hebben ondernomen en een aantal handige tips en trucs. Om daadwerkelijk aan de slag te gaan met het terugdringen van onnodige sekseregistratie, bevat de Toolkit ook een interactief afwegingskader met daarin een concreet stappenplan om in kaart te brengen waar, waarom en hoe sekse binnen je organisatie wordt geregistreerd en hoe dit kan worden verminderd.

Wil je meer informatie of heb je een vraag, neem dan contact op met Froukje Gaasterland, f.gaasterland@atria.nl

De hele Toolkit is te vinden op atria.nl/sekseregistratie en mag integraal overgenomen worden (met bronvermelding).

De Toolkit is gefinancierd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap